Op vijf poten naar Dakar* (3)

Leestijd: 4 minuten

Naweeën van depressie…

DE ZEE BEGINT HET GEVECHT

A/B ZWARTE ZEE, 49° 05′ NOORD, 04° 52′ WEST, MAANDAGMIDDAG.


Een sleepreis van 2600 mijl.

Het is afgelopen met het mooie weer. De depressie mag dan naar het noorden getrokken zijn, sinds vannacht zijn de naweeën ervan op een vrij onaan-gename manier merkbaar geworden. Er loopt nu een zware deining en de Zwarte Zee stampt en slingert van jewelste. Het water bruist, opgezwiept door een stevig windje, over het achterdek heen. Ver weg naar achteren worstelt de Ile de France serieuzer dan ooit en in een waaier van ziedend schuim om los te komen uit de ijzeren greep van de tros.

Eentonig vallen de golven aan
Met eentonige regelmaat blijven de golven op de Zwarte Zee aanvallen. Ze doen dit met lange passen. Ze hebben zich getooid met witte koppen. De golfdalen hebben onder de dreigende lucht veel weg van blauwzwart marmer, waardoor witte aderen lopen van meterslange slierten schuim. Het is het fascinerende voorspel van wat nog komen gaat. Alles wat hieraan voorafging is maar kinderspel geweest.

Een hele kunst
Het werken met een schrijfmachine is plotseling een hele kunst geworden. Ik ben met mijn portable in de rooksalon van de Zwarte Zee gaan zitten en het werktuigje staat voor mij op tafel. Regelmatig wil het onder mijn handen vandaan en de toetsen blijken steeds op andere plaatsen te zitten dan ik vermoed.

Sjaak Brobbel maakt zijn eerste reis, maar de koffie heeft hij al onder de knie.

Evenwichtskunstenaar
Sjaak Brobbel, een vijftienjarige knaap uit Vlaardingen, komt binnen met een blad vol afgeladen koppen hete koffie. Op het moment dat hij over de drempel stapt, rolt de Zwarte Zee zwaar over bakboord. Binnen de seconde verwacht ik de klap, maar hoewel Sjaak zijn eerste reis maakt, is hij al een verdienstelijk evenwichtskunstenaar geworden. Er gebeurt niets.

 

Stuurman De Graaff: Wijdbeens sterretje schieten
Op de buitenbrug staat eerste stuurman Leen de Graaff wijdbeens een sterretje te schieten, een bezigheid die onze positie moet opleveren. We kunnen niet ver meer van Ouessant af zijn. Matroos Piet van Opzeeland (25) uit Vlaardingen staat aan het roer. Voor hem beweegt de scherpe lijn van de horizon zich als een ruitenwisser over de ramen van de stuurhut. Een felle bui, die een geweldige stoot wind meebrengt, hult de Zwarte Zee vervroegd in het duister van de komende avond. Af en toe steekt het schip nu zijn kop onder een indrukwekkende breker door en stuift het water wild over de bak.

Vreemd bedrijf
Ik bedenk dat sleepvaart toch eigenlijk een vreemd bedrijf is. In de vijf dagen die wij onderweg zijn, heeft een koopvaardijschip de Middellandse Zee ruimschoots bereikt. En wij zijn nog pas moeizaam bezig ons het Kanaal uit te werken, de plaats van bestemming is op weken varen van hier.

Gedurende die tijd zal de oceaan ons zo veel mogelijk sarren. Voetangels en klemmen zijn bij de vleet voorhanden, zeker in de Golf van Biscaje. Want de elementen hebben geen respect voor de grootste sleepboot ter wereld, die in de oneindige uitgestrektheid van de oceaan een nietig stuk speelgoed is, dat zo op het eerste gezicht geen enkele kans heeft.

Vol goede moed
Maar ook hier bedriegt de schijn. De Zwarte Zee ploegt nog altijd met een driemijlsvaart dwars door de fel kolkende golven heen. De bemanning is vol goede moed en kapitein Poot begint zich meer op zijn gemak te voelen naarmate de Franse kust verder achter ons komt te liggen.

Sinds gistermiddag is er geen land meer in zicht geweest. De heuvels van Alderney, die wazig oprezen uit het toen nog kalme water, vormen onze laatste herinnering aan het vasteland. In de weken die voor ons liggen, zal de wereld slechts uit water bestaan.


Eerste stuurman Leen de Graaff schiet zijn sterretjes en zonnetjes, weer of geen weer.

WORDT VERVOLGD.

Bron: Algemeen Dagblad
Tekst: Piet van den Broecke
fotograaf: Onbekend
Artikelenserie uit collectie familie Lissenberg Schiedam
* De Zwarte Zee en Ile de France zijn beide gebouwd door vennoten van I.H.C. Holland N.V. De eerste door Smit te Kinderdijk en de tweede door Werf Gusto te Schiedam


*Donderdag 6 januari vertrok het boorplatform onder grote belang­stelling van de Werf te Schiedam.  Op de rivier werd het getrokken door de sleepboten Azië, Europa, Schouwenbank en Steenbank, alsmede de sterkste sleepboot ter we­reld, de Zwarte Zee.  Op zee ging deze laatste alleen verder met de zware sleep voor een tocht van 2600 mijl. De belevenissen gedurende deze lange sleepreis werden dagelijks in het Algemeen Dagblad beschreven onder de aanduiding: “Op vijf poten naar Dakar”!

Tijdens de tocht naar zee werden o.a. filmopnamen gemaakt voor het bioscoopjournaal (Polygoon) en voor de Nederlandse, Duitse en Engelse televisie.
bron: Gusto Berichten No. 2 1966


Stichting Erfgoed Werf Gusto 2019

Laatst bijgewerkt op: 13 april 2019