Sperrbrecher KSB serie

Leestijd: 3 minuten
ger_mi127
Slechts 1 tekening van de KSB schepen

Het belangrijkste doel van een zogenaamde Sperrbrecher was, om veilige doorgangen te creëren dwars door mijnenvelden voor andere schepen. Voor het op afstand onschadelijk maken van magnetische mijnen werden ze uitgerust met een soort magnetisch veld generator. Er zijn nog geen technische specificaties en/of tekeningen getraceerd met bouwgegevens van deze in Nederland te bouwen Sperrbrechers. In de eindopdracht aan de Schelde voor de bouw op 24 augustus 1944 was het bedrag van ƒ 5.200.000,00 voor twee schepen genoemd.

De Nederlandse scheepswerf N.V. C. van der Giesen & Zonen’s Scheepswerven in Krimpen a/d IJssel was in feite de hoofdaannemer voor de schepen, de firma Werkspoor in Amsterdam voor de stoommachines en de ketels. De firma van Rietschoten & Houwens te Rotterdam voor de elektronische onderdelen. Op 5 mei 1944 schreef C. van der Giessen in een brief aan de Oberwerftstab Verwaltungsabteiling dat de ketels en de hoofd- en hulpmotoren werden besteld bij scheepswerf de Stettiner Oderwerken.

Een berekening van de bouwkosten verwijst naar een niet bewaard gebleven brief van 1 mei 1944 waarin werd bevestigd dat de verwarmingsketels, motoren en dynamo’s werden geleverd door Duitse firma’s voor een bedrag van ƒ 766.900,00. Werkspoor had  ƒ 1.086.000,00 bedongen voor de volledige machine-apparatuur, inclusief de hierboven vermelde ƒ 766.900,00, ƒ 7.500,00 voor tekeningen en 6% winst. Van het eerste in Nederland te bouwen schip, de KSB 7, moest de kiel worden gelegd op 1 oktober 1944, tewaterlating op 15 juni 1945 en operationeel zijn op 15 september 1945. Voor de KSB 8 waren de overeenkomstige periodes respectievelijk 1 oktober 1944, 14 juli 1945 en 15 oktober 1945. Beide schepen zouden gebouwd worden bij scheepswerf ‘de Schelde’ in Vlissingen.

Volgens een brief van Van der Giessen van 23 juni 1944 werden 1 november 1944 en 1 december 1944 als alternatieve opleveringsdata genoemd voor de KSB 7 & KSB 8. Die data waren in potlood geschreven. Voor de andere Nederlandse scheepswerven, die dit soort schepen moesten bouwen waren de operationele data:

  • Werf Gusto (2 schepen), 15 november en 31 december 1945,
  • Boele’s Scheepswerven (1 schip) 15 december 1945 en
  • Van der Giessen (3 schepen) 1 september, 1 november en 31 december 1945.

Het totale aantal kwam daarbij op 8 Sperrbrechers in Nederland en die kregen de nummers KSB 5-12. Uit een verslag van een ontmoeting tussen de Nederlandse werven en de Duitse Oberwertstab in Zeist d.d. 14 februari 1944 blijkt dat De Schelde uiteindelijk 4 Sperrbrechers moesten leveren voor het einde van 1945 in samenwerking met de Stettiner Oberwerke als co-scheepswerf. Voor elk schip waren 400.000 manuren en voor de motoren 100.000 manuren berekend. De enkelschroef schepen waren voorzien van slechts één machine, vergelijkbaar met die van de mijnenvegers uit de M 35 klasse. Voor elk schip was 925 ton materiaal nodig, met gietstukken 1.090 ton. Voor leidingen was 50 ton materiaal nodig. De schepen werden deels gelast en deels geklonken. Het eerste deel van het bouwmateriaal was al ruim tevoren besteld en zou worden geleverd in mei-juni 1944.

Geen van deze schepen is echter ooit gebouwd in Nederland. Van de door de Oberwerftstab 27 geplande schepen ( 8 in Nederland en 19 in andere landen) is van een achttal schepen de kiel gelegd in 1943 op de Duitse werven; Oderwerke, Stettin / Nordseewerke, Emden en Flenderwerke, Lübeck / Nordseewerke, Emden. Twee zijn er ooit te water gelaten, 1 in 1944 en 1 in 1945, maar verder dan dat zijn ze niet gekomen. In 1946 is de laatste van de twee gesloopt.

Specificaties:

Waterverplaatsing 1588 t
Lengte, m 76.0 wl 83.5 oa
Breedte, m 11.0
Diepgang, m 2.86 normaal 3.20 max. beladen
Aantal propellers 1
Voortstuwing VC met turbine, 2 waterbuis boilers
Kracht, h. p. 1350
Max snelheid, knp 12.5
Brandstof, t kolen 160
Wapens 2 x 1 – 105/42 SK C/32, 2 x 2 – 37/69 FlaK M/42, 4 x 2 – 20/65 C/38, 6 x 1 – 86 R Ag M42/43 raket lanceerders, 6 DC
Bemanningsleden 127

Bron:
¹Archive Kon.Mij. De Schelde 1875-1970 (T214) inv.nrs. 658 en 1274 (gemeente archief Vlissingen, Nederland).

²Navypedia.org
³Warshipsresearch.blogspot.nl

foto: Gemeentearchief Schiedam / fotograaf: Onbekend


Stichting Erfgoed Werf Gusto 2018

Laatst bijgewerkt op: 27 oktober 2018

Scheepsbouwmuseum