In documenten aanwezig op het Gemeentearchief Schiedam is correspondentie te vinden tussen de ‘Oberwerftstab’ (die verdeelde het aantal te bouwen scghepen over de Nederlandse scheepswerven) en de heer G. van Wieringen, destijds hoofd van de productie bij Werf Gusto. De correspondentie betreft aanpassingen gemaakt door de afdeling ‘Teekenkamer’ van onderdelen en deze onderdelen hadden betrekking op viskotters. Daar in de gevonden correspondentie nooit werd gesproken over bouwnummers en/of namen van schepen was het niet echt duidelijk over wat voor soort schepen het ging. In beginsel werd gedacht dat ‘Viskotters’ een codewoord voor iets was. Het is zeer waarschijnlijk dat het toch inderdaad Viskotters betrof, mede gelet op onderstaande gevonden informatie op internet. Lees verder 1944 – Viskotters / Kriegsfischkutter→
De K-klasse kanonneerboten werden besteld ter vervanging van de verouderde Nederlandse Brinio-klasse kanonneerboten die eraan voorafgingen. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat er zeven schepen van de klasse werden gebouwd, waarvan er drie meteen werden besteld en op de helling gelegd. De Duitse bezetting van Nederland in 1940 beëindigde echter abrupt de bouw van de reeds in aanbouw zijnde schepen, waarbij lopende opdrachten voor de resterende schepen werden geannuleerd. Na de capitulatie vielen alle drie de onvoltooide oorlogsschepen in Duitse handen. Lees verder Bnr. 750: Kanonneerboot K2 1942→
In juni 1942 had het kolenschip ‘Rheinlust’ één van de sluisdeuren aan de noordkant van het sluizencomplex uit haar scharnieren geramd. Hierdoor was alle water tussen de sluis van Maasbracht en de (voormalige) sluis van Roosteren in één keer weggelopen en was de sluis zwaarbeschadigd geraakt. Hoewel het niet om een bewuste sabotage-actie ging, zou de sluis gedurende de rest van de oorlog niet meer op haar volle capaciteit functioneren. Lees verder Reparatie sluisdeuren Maasbracht (Bnr. 850 1943)→
In november 2008 werd er in het Industriemuseum in Waltrop (D) een presentatie gegeven door Dr. Ingo Steller van het Stahlinstitut des Verbandes Deutscher Eisenhüttenleute (Düsseldorf). Onderwerp van zijn presentatie was “50 Jahre Schubschifffahrt auf dem Rhein” ( 50 jaar duwvaart op de Rijn).
Ook de 222 meter lange ‘ms Marie Paul’ combinatie (herdoopt in 1971 tot Wintrans 50), vaak aangeduid als de “kanaalslang” was onderwerp van deze lezing over duwscheepvaart op de Rijn. Die duwvaart werd niet, zoals de datum deed vermoeden, geboren in 1958. De voorloper werd al toegepast tijdens de beginjaren van de Tweede Wereldoorlog. Zonder zich er bewust van te zijn stond Werf Gusto als bouwer van twee belangrijke onderdelen, de duw- en trekboot, aan de wieg van de later verder ontwikkelde duwvaart op de Rijn. Lees verder De geboorte van de duwvaart op de Rijn→
In documenten aanwezig op het Gemeentearchief Schiedam heb ik tijdens raadpleging correspondentie kunnen vinden tussen de ‘Oberwerfstab’ en de heer van Wieringen, destijds hoofd van de productie bij Werf Gusto.
De correspondentie ging vaak over aanpassingen gemaakt door de afdeling ‘Tekenkamer’ van onderdelen en deze onderdelen hadden betrekking op viskotters. Daar in de gevonden correspondentie nooit werd gesproken over bouwnummers en/of namen van schepen ben ik er steeds voetstoots van uitgegaan, dat de gebruikte term ’Viskotter’ een andere naam (een soort codenaam) was voor ‘Torpedoboot’.
Het heeft er echter alle schijn van, dat het toch Viskotters betrof, mede gelet op onderstaande informatie afkomstig van de website scheveningen-centrum.nl
foto: scheveningen-centrum.nl
“De motorloggers KW 50 „Jan”, KW 68 „Albatros”, SCH 130 „Clara” (ex VL 49 „Marie”) en SCH 196 „Elizabeth” gingen medio 1943 naar werf Gusto in Schiedam voor een verbouwing tot vrachtlogger. Op de werf werden de ruimen uitgebroken en voorzien van een luikhoofd. Aan de voormast werd een ladingboom bevestigd en winch geplaatst. Deze winch deed tevens dienst als ankerlier. De nieuwe motorwinch / ankerlier was van Groningse makelij. Kennelijk hadden ze bij Gusto niet veel haast, want pas in september was de verbouwing gereed.
foto: scheveninegn-centrum.nl
Bij de ‘Anker en Kettingfabriek’ te Schiedam werd in totaal 20 ton aan zware ankers geladen. In eerste instantie zouden deze aan dek vervoerd worden, maar dat ging niet vanwege de stabiliteit. De buikdenning bestond slechts uit dunne planken en bezweek onder het gewicht. In de ‘Merwede haven’ werden boven op de ankers een lading zakjes kleine antraciet van 7 kilo stuk gestuwd. Deze kolen dienden als brandstof voor de gasgenerator aan boord van de ‘KW 50’ en zou later in Noorwegen als brandstofvoorraad worden opgeslagen. Na het laden lagen beide schepen in Rotterdam aan de ‘Parkkade’ voor de wal.
Op zondag 10 oktober 1943 vertrok de SCH 196 samen met de KW 50 „Jan” richting Noorwegen. Na een paar reizen in Noorse wateren is de SCH 196 eind 1944 bij Kirkeness gezonken”.
Hoewel het in principe de primaire doelstelling van mijnenvegers was om mijnen te detecteren en uit te schakelen, was erook ander concept om schepen te beschermen tegen mijnen: n.l. om met behulp van een speciaal daartoe uitgerust en omgebouwd koopvaardijschip een veilige doorgang door een mijnenveld te maken. Het schip vaart vooraan en laat mijnen op afstand ontploffen voordat ze schade kunnen aanrichten aan een veel waardevoller schip.
De schepen die voor deze taak – de Pathmakers (of Duits: Sperrbrecher) moesten zeer robuust zijn om de mijnexplosies te kunnen weerstaan. Vanaf 1940 waren magnetische mijnen de grootste bedreiging voor schepen, die hun basis wilden binnenkomen of verlaten. De mijnen werden vaak ‘s-nachts gelegd door vliegtuigenen konden ernstige schade veroorzaken als ze onopgemerkt bleven. Daarom werden de Pathfinders uitgerust met een VES-System, in feite een enorme magnetisch veld generator, die magnetische mijnen konden laten ontploffen op een veilige afstand.
Schets van een omgebouwd koopvaardijschip
Vanaf die tijd werden Pathmakers gebruikt om oppervlakte-schepen en U-boten van en naar hun bases te begeleiden door mijnen te verwijderen en – met hun vrij zware AA bewapening – gaven ze een extra bescherming tegen luchtaanvallen. Vanwege die luchtaanvallen waren de schepen vaak voorzien van versperringsballonnen.
Meer dan 100 (in Duitse dienst) Sperrbrecher – voornamelijk voormalige koopvaardijschepen met een grootte van ongeveer 5.000 ts – werden tijdens de oorlog gebruikt en het is niet verwonderlijk dat ongeveer 50% van hen verloren ging tijdens de uitvoering van hun gevaarlijke taak. Sommige van de overgebleven schepen werden later weer gebruikt als koopvaardijschepen en dienden tot de jaren 1970.
schets van een KSB schip
Buiten deze omgebouwde koopvaardijschepen, ontwierp de Oberwerftstab in 1942/1943 plannen om voor deze zware taak speciaal ontworpen en nieuwe schepen te bouwen. Het concept voor deze schepen (er werden 27 in totaal gepland) werd KSB genoemd (Kriegs Sperr Brecher). Het aandeel van de Nederlandse scheepswerven hierin zou volgens planning 8 schepen zijn, te bouwen door verschillende werven, waaronder Werf Gusto met 2 schepen (de KSB 10 en KSB 11 in 1944).
bron: germany-navy.de
Stichting Erfgoed Werf Gusto
Laatst bijgewerkt op: 17 augustus 2018
Digitaal Museum Werf Gusto Schiedam
Beheer persoonlijke instellingen!
Sommige software plug-ins die gebruikt worden voor het onderhouden en functioneren van deze website, zoals bijvoorbeeld Google Fonts en Google Maps gebruiken technologieën zoals cookies om informatie over uw apparaat op te slaan en/of te raadplegen. St.-Erfgoed Werf Gusto, als beheerder van deze website, doet niets met de vergaarde informatie. Door in te stemmen met het gebruik van deze technologieën kunnen gegevens zoals surfgedrag of unieke ID's via onze site verwerkt worden. U kunt natuurlijk geen toestemming geven of uw toestemming intrekken. Misschien zou het een nadelige invloed kunnen hebben op bepaalde onderdelen van onze website.
Functioneel
Altijd actief
De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft gevraagd, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.
Voorkeuren
De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.
Statistieken
De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt.De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door uw Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.
Marketing
De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een website of over verschillende websites te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.
