Begin 1970 wordt alweer de vijfde veerboot (Free Enterprise V Co. 8..) te water gelaten uit de serie ‘Free Enterprise’ voor rekening van het Engelse bedrijf ‘Townsend Carferries’. Tijdens de tewaterlating memoreert de heer H. Smulders tijdens zijn toespraak dat IHC-Holland een zelfstandige maatschappij is en zal die zelfstandigheid in de toekomst handhaven. “Vrijwel het enige, dat IHC gemeen heeft met andere werven, is dat zij ook een werf is en drijvend materiaal vervaardigt”, aldus de heer Smulders. Op dat moment was de orderportefeuille van de gehele IHC-groep nog behoorlijk gevuld. De plannen voor de bouw van een zesde veerboot door IHC Gusto BV kregen toen al wat vastere vorm.
De productie van eenpunts meerboeien, die een belangrijke rol spelen bij het laden en lossen van olietankers op zee (door de afwezigheid ter plaatste van diepe zeehavens) wordt een lucratieve bezigheid voor Gusto. In maart 1970 wordt het schip ‘Installer 1 Co. 8..’ in gebruik genomen, dat ingezet zal worden om de boeien ter plaatse te installeren. Ook Gusto Staalbouw krijgt in 1970 van ‘Hoogovens IJmuiden’ de opdracht voor de bouw van ‘Hoogoven VII’. Een opdracht van ƒ 5 miljoen. Gusto had in het verleden al gewerkt aan Hoogoven I, IV en VI. In augustus van dat jaar krijgt Gusto ook de opdracht van Shell UK voor de bouw van een gasproductieplatform in de Noordzee. Opmerkelijk detail van het contract is, dat Gusto (voor de eerste keer) ook de eindmontage ter plekke moet uitvoeren. Een order vanƒ 9 miljoen.
Het ging uitstekend met de orderportefeuilles voor de scheepsbouw in het algemeen en IHC Gusto BV in het bijzonder. De krapte in het personeelsbestand in de metaal leidde op grote schaal tot het inhuren van extra personeel via, zoals dat toen te doen gebruikelijk was ‘Koppelbazen’. Dat inhuren van extra personeel leidde plots eind augustus 1970 tot een grimmig en bijna onbeheersbare onrust die begon op de scheepswerven en die uitmondde in een grote nationale stakingsgolf. Het arbeidsgeschil e begon op de Schiedamse scheeps/reparatiewerf ‘Wilton-Fijenoord’.
Op 26 augustus van dat jaar meldt ‘De Leeuwarder Courant’, dat er stakingen zijn uitgebroken bij Wilton Feijenoord in Schiedam, die zich op dat moment al hadden uitgebreid naar de RDM, de ‘Nieuwe Waterweg’. Gusto en Verolme waren op dat moment nog aan het werk. Inzet van het arbeidsgeschil was de betere salariëring van het personeel, dat te werk werd gesteld op de werven via koppelbazen. Het verschil in betaling van het vaak minder geschoolde ingehuurde personeel t.o.v. van het eigen vaste personeel kon oplopen tot enkele tientjes per week. Het voorstel van de vakbonden het verschil op maximaal 10% te houden werd door de directies van de werven afgewezen. De staking was een feit geworden nadat gesprekken met het hoofd van de afdeling nieuwbouw van Wilton Feijenoord op niets waren uitgelopen.
Het aanbod van de werkgevers op dat moment was:
- Een voorschot van fl. 150,00 in september in afwachting van verdere besprekingen over loonsverbetering, die voor 31-12-1970 tot stand zou moeten komen met terugwerkende kracht tot 1 september.
Het aanbod voor de beambten was ƒ 50,00.
Het tegenvoorstel van de werknemers was:
- Een looneis van een loonsverhoging van ƒ 25,00 meer per week over de periode september-december 1970 en dat was ƒ . 400,00.
Hierop verhardden de standpunten, omdat beide partijen elkaars voorstellen afwezen. In de tussentijd was de ‘Raad van Overleg in de metaalindustrie’ al wel akkoord gegaan met een maximaal salarisverschil tussen vaste krachten en ingehuurde krachten van 10%. Bij Werf Gusto was het op 28 augustus nog rustig en waren de werkroosters nog van kracht.
Op 1 september wordt gemeld, dat er overeenstemming is bereikt tussen werknemersorganisaties en werkgevers over een voorschot van ƒ 400,00 en een maximaal verschil in salariëring van 10 % zulks ter compensatie van de reiskosten. Er waren nog wat militante stakers, die na het akkoord plots de ƒ 400,00 ‘schoon’ wilden ontvangen, maar daar gingen de bonden niet mee akkoord. Op 5 september waren de kruitdampen opgetrokken en was eenieder weer aan het werk, althans in de scheepsbouw. De werknemers van Werf Gusto Schiedam, Gusto Slikkerveer en Gusto Geleen concentreerden zich weer op de orders.
De kranten staan weer vol van de personeelsadvertenties, want men zit te springen om goed extra personeel, gelet op bijgaande advertentie.
Bronnen:
De Tijd: dagblad voor Nederland 02-02-1970|
De Telegraaf: 02-02-1970
Het Vrije Volk: democratisch-socialistisch dagblad 28-07-1970
Nederlands dagblad: gereformeerd gezinsblad 19-08-1970
Leeuwarder courant: hoofdblad van Friesland 26-08-1970
De waarheid: 27-08-1970
Het Vrije Volk: democratisch-socialistisch dagblad 28-08-1970
Het Vrije Volk: democratisch-socialistisch dagblad 31-10-1970
Laatst bijgewerkt op: 21 september 2023
