Iedere Haarlemmer weet waar “De Conrad” is, maar dat is niet de fabriek van Werf Conrad en Stork-Hijsch, die in 1932 werd betrokken. Dat is de oude werf, die ons in de laatste oorlog door de bezetters werd ontnomen. Op deze werf, die in 1883 werd opgericht, werden baggermolens, schepen en diepboormateriaal gebouwd.

De naam “Conrad” is maar niet zo willekeurig gekozen, al ontvangen wij ook thans nog wel eens brieven geadresseerd aan de heer Conrad Stork. Integendeel! De werf is genoemd naar ingenieur Frederik Willem Conrad, die in 1800 in Spaarnwoude (dicht bij Haarlem) werd geboren, die de spoorlijn Haarlem-Amsterdam aanlegde (of Amsterdam-Haarlem, dat is niet met zekerheid te zeggen), die voorzitter was van de technische Suez-Kanaal-Commissie én die én passant ook nog even de eerste tele­graafkabel in Nederland legde. En “last but not least” was hij één der drie oprichters van het tegenwoordige Koninklijke Instituut van Ingenieurs.

Reeds in 1887 werd de eerste hier te lande gebouwde goudbaggermolen door de “Conrad” geleverd. Ook het bekende hospitaalkerkschip “De Hoop”, dat inmiddels door een nieuw vervangen is, liep op de “Conrad” van stapel. Enkele jaren geleden nog kwam van een Zuid-Amerikaanse regeringsinstantie het verzoek om toezending van een tekening van de indeling van dit schip, dat overal op de wereld bekend was.

In 1900 werd de vervaardiging van diepboormateriaal ter hand genomen, en met succes! Praktisch over de gehele wereld worden onze diepboorwerktuigen geleverd.

In 1898 richtte de Machinefabriek Gebrs. Stork & Co. te Hengelo een afdeling voor de vervaardiging van kranen en transportinrichtingen te Hengelo op, welke afdeling naderhand in de N.V. Stork-Hijsch werd omgezet.

Tegen het jaar 1932, tijdens de wereldcrisis, was Stork-Hijsch slechts ten dele met werk bezet en moest er een weg gevonden worden om de fabriek gedurende de komende jaren draaiende te kunnen houden. In overeenkomstige omstandigheden verkeerde de Werf Conrad te Haarlem, waarin de Machinefabriek reeds sedert jaren grote belangen had. Een nieuw fabrieksgebouw, gebouwd door een Haarlemse firma, welke tijdens de bouw in financiële moeilijkheden was geraakt, kon op aannemelijke voorwaarden worden verkregen en deze gelegenheid werd aangevat om de twee slecht bezette bedrijven te combineren tot één fabriek, die vol en daardoor economisch zou kunnen werken. In deze fabriek, die sedert 1932 vele veranderingen, uitbreidingen en verbeteringen heeft ondergaan, waaronder zeer zeker het interne transport mag worden genoemd, worden onze verschillende producten vervaardigd. Over de I.H.C.-producten behoeven wij in dit artikel niet uit te wijden, daar wij mogen aannemen, dat onze lezers daaromtrent wel voldoende op de hoogte zijn.

Als interessante bijzonderheid willen wij hier memoreren, dat Conrad­-Stork sinds de oorlog de kolentransportproblemen van het merendeel der elektriciteitscentrales in ons land heeft opgelost. En deze lagen niet altijd voor de hand.

Aangaande onze diepboorafdeling noemen wij de recente, in het oog springende levering van de grote boorinstallatie voor het boren van de schachten van de Beatrix-mijn. De te boren diepte bedraagt ± 700 m., terwijl de diameter van het boorgat 8,05 m is.

Als medevennoot van “Holland Cranes” dragen wij ook in deze sector ons deel van het werk bij, o.a. voor de Lorain-produkten die “Holland Cranes” in licentie maakt.

De entree naar de kantine van Conrad-Stork is door het was- en kleedlokaal. Op dit moment zijn wij bezig met het bouwen van een nieuwe hal voor de vervaardiging van golfkartonmachines volgens een Amerikaanse licentie.

Met deze machines wordt het golfkarton gemaakt en verwerkt tot dozen en ander verpakkingsmateriaal. Onze fabriek, die van zeer moderne bewerkingsmachines is voorzien, is dit jaar nog enkele bijzondere werktuigen rijker geworden voor de tand­wielfabrikage, o.a. een Maag-tandwielen-steekbank, volgens de nieuwste ontwikkeling op dit gebied in Zwitserland.

Verder een Amerikaanse “Gleason”-bank voor het frezen van kleine conische wielen, die zeer snel en zeer nauwkeurig werkt en die bolvormige tanden maakt, waardoor het draagbeeld van de wielen, In gemonteerde toestand veel verbeterd is.

Ook aan de ontwikkeling van de tandwielmeetapparatuur is de laatste tijd veel zorg besteed. Zojuist werd nog een grote verticale freesbank in bedrijf gesteld met een tafelverplaatsing van 3 m. Het gewicht van deze machine bedraagt 30 ton.

Natuurlijk geeft het bovenstaande slechts een globale indruk van ons zeer levendige Conrad-Stork bedrijf. In onze onderneming vinden ongeveer 750 mensen hun bestaan. Er wordt met enthousiasme gewerkt en in voorkomende gevallen zullen wij U gaarne vol trots onze fabriek laten zien.

Bron: I.H.C. Het Zeskant december 1956

Laatst bijgewerkt op: 25 september 2023