Meerboeien (SBM’s)

Leestijd: 2 minuten

Voor het laden en lossen op zee van ruwe olie wordt reeds geruime tijd gebruik gemaakt van overslag-boeien. Deze methode wordt toegepast wanneer bijvoorbeeld door geografische omstandigheden een geschikte haven ontbreekt of wanneer een bestaande haven voor de steeds groter wordende tankschepen te klein geworden is.
De meest bijzondere eenpunts-meerboei werd gebouwd op de werf Gusto te Slikkerveer (Gusto maakt deel uit van de groep I.H.C. Holland) en onlangs in gebruik gesteld voor de haven van Saint John in de Bay of Fundy, New Brunswick, Canada.
De boei, geschikt voor tankers tot 350.000 DWT, is tevens de grootste in de reeks van 19 die de laatste tijd werden besteld. Uniek is de speciaal ontworpen verwarmingskap die de boei bruikbaar maakt voor alle weers-en zee-omstandigheden, vooral bij zeer lage temperaturen.

Op de ankerplaats bij Saint John komen extreme temperaturen voor tot 32° C beneden nul en windsnelheden tot 100 km per uur. De verwarmingskap, of stalen ijsmuts, zoals de populaire benaming is gaan luiden, is in zijn geheel over de draaitafel van de boei geplaatst om te voorkomen dat hierop ijsafzetting plaats heeft van bevroren buiswater. De steeds zwaarder wordende ijsmassa zou de boei, ondanks een verankering op de zeebodem met 8 ankers, ongetwijfeld doen kapseizen. Om de ijsafzetting te voorkomen werden in de kap, die een diameter heeft van 12,5 meter, verwarmingspijpen gebouwd die een totale lengte hebben van ongeveer 2,2 kilometer. Door deze pijpen wordt olie rondgepompt met een maximum temperatuur van 250 °C.

De verwarmingsinstallatie werd door A. de Jong N.V. te Schiedam uitgevoerd. De geschikte olie werd door Esso geleverd. Het betrof een levering van 4000 liter Esso Zerice 37, een olie met uitstekende eigenschappen om warmte te transporteren zoals een laag stolpunt waardoor bij extreme koude geen kritische situatie ontstaat bij een mogelijke tijdelijke storing. De kans op zo’neventuele storing werd door de bouwers van de boei echter zo klein mogelijk gehouden door de belangrijkste systemen als de dieselgenerator en de verwarmingsketel voor de thermische olie in duplo uit te voeren. In het inwendige van de kap zijn voorts een groot aantal installaties aangebracht zoals oliecirculatiepompen, een luchtverversings-installatie, een brandblusinstallatie en een schakelpaneel met automaten voor temperatuurregeling, startprogramma, storingsmelding en beveiligingsprogramma.

De verwarmingsketels worden thermostatisch geregeld doof elektrische meetpunten op de buitenkant van de boei. Omdat normale thermostaten niet zouden voldoen bij de optredende uitzonderlijke weersomstandigheden werden de meetpunten speciaal ontworpen. Zodoende kan het zgn. iglo-effect (het optreden van warmte-isolatie door een dunne ijslaag op de meetpunten) geen invloed op de temperatuurmeting uitoefenen.


Stichting Erfgoed Werf Gusto

Laatst bijgewerkt op: 3 juli 2021

Pelican Class boorschepen

Leestijd: 2 minuten

IHC Gusto BV (GustoMSC) is de ontwikkelaar van de Pelican Class ‘dynamically positioned’ boorschepen. Sinds de introductie van de Pelican in 1972, zijn er in totaal 5 van deze schepen door IHC Gusto BV’s scheepswerf in Schiedam gebouwd. Een even groot aantal (5) werden onder licentie gebouwd, twee bij Scott Lithgow UK in Schotland en drie bij Raumo Repola in Finland. Het Pelican Class ontwerp is meer dan 20 jaar het marktleidende ontwerp geweest, werkend in verscheidene moeilijke omgevingen over de gehele wereld tot volle tevredenheid van de boorondernemingen als ook van de oliebedrijven.

Pelican
Het eerste dynamically positioned boorschip, de Pelican werd in dienst genomen in 1972. Dit revolutionaire schip was ontwikkeld en uitgewerkt in nauwe samenwerking tussen Total, Foramer en IHC Gusto BV (GustoMSC). In vergelijking met andere boorunits, was de Pelican in staat te opereren in diep water (tot dieptes van 320 meter), onder slechte omstandigheden (arctische als wel tropische omstandigheden) en was zelfverzorgend voor langere tijd.  Ook de snelheid van inzet van het schip was verbeterd vanwege de snelheid van 12 knopen.

Het schip werd aangedreven twee verstelbare hoofd propellers draaiend bij een constante snelheid. Het DP  werd geëffectueerd door de twee hoofdpropellers (in de lengterichting) die 60 ton stuwkracht konden opwekken, en vijf dwars geplaatste propellers (in zijdelingse richting). Drie van de dwars geplaatste propellers leverden 45 ton stuwkracht aan de boeg; twee dwars geplaatste propellers leverden 30 ton stuwkracht aan de achtersteven. Het geïnstalleerde vermogen stelde het schip in staat haar koers te behouden binnen een marge van 2% zelfs als er sprake was van een windsnelheid van 45 knopen, 4.9 meter hoge golven bij een oppervlaktestroming van 2 knopen. Het gemelde brandstofverbruik in DP modus lag tussen 15 en 27 ton per dag

De nauwkeurigheid van het DP managementsysteem is vrijwel onafhankelijk van de waterdiepte. Het plaatsbepalingssysteem bestaat uit een passief akoestisch systeem met een korte basislijn. Twee hoekmeters met spandraden worden gebruikt als back-up systeem, later aangevuld met twee extra hoekopnemers werkend op de riser van het boorsysteem.

Belangrijkste kenmerken  
Afmetingen  
Total lengte  149.32 m
Breedte  21.35 m
Diepte tot aan hoofddek  12.50 m
Maximale diepgang  7.32 m
Grootte van de booropening  7.20 x 8.20 m
Dood gewicht  
Dood gewicht  7.700 t
Capaciteiten  
Brandstof  3.000 t
Boor water  790 t
Vers water  190 t
Drinkwater  190 t
Ballastwater  1.600 t
Operationele capaciteit  
Waterdiepte  320 m
Boordiepte  5.000 ft
Voldoende capaciteit voor 3 maanden operatie.
Snelheid  
Maximum snelheid  14 knopen bij 7.15 m diepgang
Gemiddelde snelheid  12.5 knopen bij 7.15 m diepgang
Accommodatie  
Single, twee en  4 persoons- cabins  89
Hospitaalbedden  2
Alle ruimtes air-conditioned  

 bron: GustoMSC


Stichting Erfgoed Werf Gusto

Laatst bijgewerkt op: 17 augustus 2018

Drijvende Kraan Mammoth

Leestijd: 2 minuten

De Mammoth is oorspronkelijk gebouwd voor de Russische Tsaristische regering. Echter, als gevolg van de revolutie van 1917 ging de verkoop niet door en werd ze verkocht aan de Mersey Docks and Harbour Board, aankomst in Liverpool op 17 september 1920. Op dat moment was zij de grootste drijvende kraan ter wereld.

De kraan werd gebouwd op een dubbele schroef, zelf varende ponton van 154 meter lang, en had een bruto tonnage van 1.542 ton. Het had een hefvermogen van 200 ton, en in staat om ladingen van 170 ton te tillen boven de waterlijn.

De Mammoth was een kraanbalkkraan en rustte volledig op een toren van ongeveer 66 meter hoog, die stevig werd bevestigd aan het dek van het ponton. Deze toren had de vorm van een afgeknotte kegel en was voorzien van een lager in het bovenste gedeelte. Het kader bestaat uit een bovenste platform dat rust op de top lager en een onderste platform waar in het centrum de rollen van de toren waren geplaatst. De twee platforms waren verbonden door een substantiële structuur. De giek is bevestigd aan het raamwerk aan de voorzijde van het bovenste platform door middel van twee horizontale pennen, en aan de achterzijde met twee schakels verbonden met het beweegbare tegengewicht op de verticale wormshafts.

Wanneer het contragewicht verlaagd werd, door rotatie van de wormshafts, dan ging de de giek naar boven, en vice versa. De verbindingen konden de giek draaien van de laagste naar de hoogste positie, de afstand van het uiteinde van de giek op de hartlijn van de kraan in de eerstgenoemde 200 voet in welk laatste 240 meter boven de waterspiegel. Het totale gewicht van de giek was ongeveer 280 ton. Er waren drie andere drijvende kranen nodig om het in positie te hangen.

De kraan werd elektrisch aangedreven, elektriciteit werd geleverd door generatoren aangedreven door twee van de drie aanwezige expansie stoommachines.

Het blijkt dat tijdens de Tweede Wereldoorlog ze drie keer in luchtaanvallen werd beschadigd, en als gevolg van de derde aanval op 12/13 maart 1941 zonk op haar ligplaats in de West Float Birkenhead. Winston Churchill zelf beval haar onmiddellijke berging, omdat haar inzet van vitaal belang was voor het behoud van een open haven van Liverpool en het werken aan de oorlogsinspanning. Het duurde 17 maanden voordat ze werd gelicht, hersteld en weer in gebruik werd genomen, omdat de kraanarm moest worden gedemonteerd en daarna weer in elkaar gezet. Dit werd nog eens bemoeilijkt doordat de werkplannen van haar waren vernietigd in een luchtaanval.

In augustus 1986 werd Mammoth verkocht aan Oxelösunds Hamn AB (Björn Engström) Oxelösund, Zweden, voor £ 157,000. Ze werd verbouwd in Oskarshamn om speciale apparatuur te kunnen uitladen, en werd een aantal jaren ingezet voor graafwerkzaamheden om het voor grotere schepen mogelijk te maken te kunnen aanleggen bij de pier in Oxelösund.

In 1993 werd ze verkocht aan Nordströms Lyft & Sjötransporter AB Örnsköldsvik, Zweden, en het laatste wat er van haar bekend is, is dat ze is omgedoopt tot Baltic Mammoth.


Stichting Erfgoed Werf Gusto
Headerfoto: Mammoth foto: Barry Graham

 

Laatst bijgewerkt op: 17 augustus 2018

Douwe Aukes Klasse

Leestijd: 2 minuten
Hr. Ms. Douwe Aukes
Hr. Ms. Douwe Aukes

De Douwe Aukes Klasse was een Nederlandse klasse van mijnenleggers die twee schepen omvatte. Beide schepen zijn gebouwd door de Schiedamse scheepswerf Gusto en waren bedoeld om dienst te doen in de Nederlandse wateren. De bouw van de schepen begon in 1919 en was in 1922 afgerond. Beide schepen waren nog in dienst tijdens de Duitse aanval op Nederland in 1940. Beide schepen wisten uit te wijken naar het Verenigd Koninkrijk, de Douwe Aukes op 14 mei en de Van Meerlant op 18 mei 1940. De Van Meerlant ging in 1942 in Britse dienst verloren door een mijnexplosie.

Schepen

  • Hr. Ms. Douwe Aukes (1922-1966)
  • Hr. Ms. Van Meerlant (1922-1942)

Technische kenmerken

Hr. Ms. Van Meerlant
Hr. Ms. Van Meerlant

De schepen van de Douwe Aukesklasse hadden de volgende afmetingen: 55,0 x 8,7 x 3,2 meter. De schepen met een waterverplaatsing van 687 ton werden aangedreven door twee Yarrow stoomketels. Als brandstof voor de stoomketels kon 115 ton steenkool worden meegenomen. De stoomketels zorgde ervoor dat de schepen een maximale snelheid hadden van 13 knopen. Om de schepen in bedrijf te houden was een bemanning nodig van 60 koppen.

Bewapening

De standaardbewapening van de schepen van de Douwe Aukesklasse waren drie 7,5 cm kanonnen, twee 12,7 mm mitrailleurs en één 6,4 mm mitrailleur. Wat vergelijkbaar was met de bewapening van de mijnenlegger Medusa van de Hydraklasse. Daarnaast konden de schepen van de Douwe Aukesklasse 87 zeemijnen meenemen.


Stichting Erfgoed Werf Gusto

Laatst bijgewerkt op: 17 augustus 2018