Inleiding
Het Grijperkraan-baggerschip is een machine die bijzonder geschikt is voor het werken onder omstandigheden die het normaal functioneren van emmer- en zuigers belemmeren. Zo is het ideaal voor het baggeren op moeilijk bereikbare plekken en voor het verwijderen van stenen en andere obstakels. Bovendien wordt het vaak gebruikt in combinatie met andere soorten baggerschepen, vooral in havens. Daarnaast levert het uitstekende diensten bij het lossen van binnenvaartschepen; In dit geval maken wij doorgaans gebruik van een grijpervrije grijper (grijper zonder tanden). Tenslotte kan het eenvoudig ingezet worden in havenwerken voor de overslag van zand en grind, of voor het hijsen van grote delen bij de constructie van gebouwen.
Verschillende Grijperkraan-baggerschepen van het type dat hierin wordt beschreven, zijn gebouwd door de Werf Gusto voor diverse opdrachtgevers.
Het moderne Grijperkraan-baggerschip
Zoals hierboven vermeld, biedt het schip het voordeel dat hij minder ruimte nodig heeft om te werken en dat hij grotere stenen gemakkelijker kan verwijderen dan de emmerzuiger of zuigzuiger. Bovendien kan de baggerdiepte sneller worden gewijzigd. In zijn moderne vorm is de Grijperkraan-baggermachine een van de meest recente baggermachines. Maar ook in het verleden werd vaak dit principe van baggeren overgenomen en ontwikkelde de Grijperkraan-baggermachine zich in Nederland naast andere baggermachines, zij het misschien iets langzamer.
De werven van I.H.C HOLLAND (waaronder Werf Gusto) hebben al talloze baggerschepen van dit type geleverd aan hun klanten over de hele wereld, waarbij in Nederland de Maatschappij tot Uitvoering van Zuiderzeewerken een heel bijzondere plaats inneemt. In de Zuiderzee heeft deze compagnie de schelpzuiger gebruikt om kiezelhoudende slibdijken in het water op te richten om dijklichamen te vormen, met een totale lengte van 250 km. De baggerschepen hebben ook bijgedragen aan het dichten van de dijken van Walcheren, die in 1945 tijdens de bevrijding waren verwoest, en in 1947 hebben zij in Engeland buitengewoon nuttig werk verricht door deel te nemen aan de strijd tegen de overstromingen van Trent en Norfolk. De ervaring die de werven van I.H.C. Holland in veertig jaar hebben opgedaan met betrekking tot machines van dit type is niet nagelaten van groot nut te zijn bij de constructie van baggeren in moderne grijpers die hier worden beschreven.
Ze bestaan uit een roterende kraan met variabel bereik, aangedreven door stoom, en gemonteerd op een ponton. Het debiet op normaal terrein bedraagt 250 kuub per uur. Het hefvermogen met de bak (grijper) bedraagt 20 ton. Zonder bak kan een hefkracht van 40 ton worden bereikt. Bakken voor alle soorten terreinen zijn leverbaar, maar over het algemeen voldoen de drie bij de betreffende kranen geleverde uitvoeringen aan alle eisen.
Algemene beschrijving van de constructie
Wij zijn zoveel mogelijk tegemoet gekomen aan de eisen die de kopers aan ons stelden, waaronder een tweeledig gebruik van de machine.
- Baggeren
Om zo snel mogelijk te kunnen werken werd een hoge hef- en draaisnelheid voorgeschreven en moest de reikwijdte buiten het ponton klein zijn om het ledigen van de geheven grijpers in aangemeerde bakken mogelijk te maken. Hiervoor bedraagt de hefsnelheid van deze krachtige machine 24 m/min en bedraagt de draaisnelheid bij intensief baggeren één volledige omwenteling in 35 seconden. De totale hijshoogte bedraagt 28 meter, waarvan 20 meter onder waterniveau. Het bereik buiten het ponton bedraagt 5 meter. Het hefvermogen bedraagt 40 ton inclusief bak, deze kan eenvoudig worden vervangen als de aard van het terrein dit noodzakelijk maakt. - Hijsen van lasten
De kraan moest redelijk zware lasten kunnen hanteren, met een grotere reikwijdte en een aanzienlijke hefhoogte, met behulp van een haak in plaats van een bak. Bovendien mag het verwisselen van de bak voor de haak en omgekeerd niet te lang duren. Om aan deze twee vereisten te kunnen voldoen, werden twee sets katrollen in de giek aangebracht, terwijl de giek zelf met een variabel bereik in twee posities was geconstrueerd; De volgende mogelijkheden bestonden toen:
Met de giek in geheven stand.
a. De katrollen in het midden van de giek zorgen voor een bereik van 5 meter. Na het verwijderen van de opbouw kan met een afzonderlijk juk en haak een last van 40 ton worden gehesen.
b. Er kunnen twee kabels over katrollen in de giekkop worden geleid om met behulp van een haak lasten tot 27 ton te kunnen heffen.
Met de giek in de neergelaten positie.
a. Een last van 30 ton kan worden gehesen door de katrollen die in het midden van de giek zijn geplaatst, op een afstand van 8,5 m buiten het ponton.
b. Door de in de kop van de giek geplaatste katrollen kan een last van 20 ton worden gehesen met een maximaal bereik van 15 m buiten het ponton.
Bakken/Grijpers
De drie veel voorkomende typen zijn:
a. De gewone bak, eventueel zonder tanden, voor het baggeren van modder en zand, eventueel vermengd met grind. De capaciteit van de container bedraagt 6 kubieke meter.
b. Een speciale grijper, vrijwel identiek aan de schrootgrijper, voor het baggeren van steenspecie.
c. De “Sinaasappelschil”-grijper voor de behandeling van grote steenstorten tot een gewicht van 10 ton.
De containers zijn opgehangen aan twee hijskabels en twee vasthoudkabels, bestuurd door een stoomhijslier.
Machines
In het ponton staat een Schotse ketel verwarmd met olie; in de lierenkamer staat de verticale stoommachine opgesteld. Stoom- en uitlaatstoom worden door middel van pijpen door het centrale draaipunt van de kraan geleid. De overbrengingen voor het draaien en de hijslier worden aangedreven door een centrale as die wordt aangedreven door de stoommachine. De roterende kraan rust op vier balansen met dubbele rollen, die hun steun vinden op de rolcirkel.
De hijslier is voorzien van twee gegroefde trommels voor de twee sets kabels. De transmissies van deze twee trommels zijn voorzien van frictiekoppelingen. Er is een automatische rem aanwezig om ongelukken bij onjuiste manoeuvres te voorkomen.
Beschrijving van het ponton en de bovenbouw
De afmetingen van het ponton zijn als volgt:
Lengte 38,00 m
Breedte 13,00 m
Hol 2,50 m
Door middel van twee langsschotten en zes waterdichte dwarsschotten is het ponton verdeeld in 17 compartimenten, met daarin de accommodatie voor de bemanning en de bewaker, de voorraadkast, de brandstof-, voedingswater- en trimboxen, en de vaste ballast. Voor en achter op het dek bevindt zich een sleeplier. (zie foto hierboven) Om zeer dicht bij de kop van het ponton te kunnen werken, werd het in een ronde vorm gebouwd. De afmetingen van het ponton maken het mogelijk om buiten gebruik gestelde containers of ladingen op de daartoe versterkte brug te plaatsen.
Bron:
Catalogue Spécial de Matériel de Dragage Vol. II
I.H.C. Holland in Den Haag
Drukkerij: Holdert & Co. Amsterdam
Laatst bijgewerkt op: 15 september 2023
