Niets heeft de gemoederen in de Gemeenteraad van Schiedam zo bezig gehouden als de aanvraag tot aankoop in 1901 van het terrein gelegen naast de Apollo Kaarsenfabriek door Scheepswerf & Machinefabriek A.F. Smulders uit Slikkerveer. A.F. Smulders was op zoek naar een goede locatie met groeimogelijkheden voor haar scheepswerf aan open water en vond dit op de uiterwaarden van de Maas aan de oostkant van de Voorhaven in Schiedam. De Gemeente Schiedam was op datzelfde moment op zoek naar bedrijven, die zich in Schiedam wilden vestigen om de kwakkelende economie nieuwe impulsen te geven.
Gedurende maanden beheerste het de lokale kranten. A.F. Smulders wilde de grond kopen, maar de Gemeente Schiedam hield in eerste instantie vast aan haar traditie om gemeentegrond niet te verkopen maar te verpachten. Bijkomende complicerende factor was dat A.F. Smulders ƒ1,50 wilde betalen per m². De Gemeenteraad wilde meer hebben, daar Wilton rond deze zelfde tijd grond had aangekocht in Rotterdam voor ƒ9,00 per m². Smulders wilde er niets van weten en wees op het feit dat de grond hier in Schiedam eerst met drie meter opgehoogd moest worden en dat dit hoge kosten met zich meebracht.
Uiteindelijk heeft de Gemeente Schiedam toch de grond verkocht voor ƒ1,50 per m² aan Smulders en opende A.F. Smulders daar in juni 1905 een Scheepswerf/Machinefabriek/Engeneersbureau, die gedurende bijna 75 jaar de stad Schiedam eer aandeed met haar specialistische scheepsbouw en gedurfde constructies. In 1911 kreeg de scheepswerf officieel Werf Gusto als naam.
Werf Gusto zorgde niet alleen voor spectaculaire bouwwerken, maar voorzag in die bijna 75 jaar van haar bestaan duizenden Schiedammers van werk. Na de opening van de werf in 1905 veerde de economie op. De woningbouw trok aan, lokale toeleveranciers deden goede zaken, zo ook de horeca.
De ligging van de werf zo dicht bij De Gorzen (Schiedam Zuid) zorgde ervoor dat veel personeelsleden van de Werf Gusto daar al woonden, of zich vestigden. In 1978 kwam daar een abrupt einde aan, toen de werf sloot. Het kon natuurlijk niet uitblijven dat de werf gesloopt werd om het terrein geschikt te maken voor andere doeleinden. Echter het feit dat bijna niets bewaard is gebleven (op enkele objecten na in privébezit) om ons nageslacht te herinneren aan die bijzondere verbondenheid van de Werf Gusto met de stad Schiedam en Schiedam-Zuid in het bijzonder mag gezien worden als een kunstfout.
Daarom is er nu op deze plaats in de directe omgeving van de voormalige werf een Monument komen te staan. Dat Monument is bedoeld om de verbondenheid te symboliseren tussen Schiedam, de wijk De Gorzen (Schiedam Zuid) en de in 1978 gesloten scheepswerf. Het is ook bedoeld om jongere generaties in te lichten en hen zo kennis te laten maken met de rijke geschiedenis van Werf Gusto en Schiedam. Het is bovendien een eerbetoon voor de onder/werknemers van Werf Gusto, die in de loop van de jaren deze werf groot gemaakt hebben en de stad Schiedam eer hebben aangedaan met hun honderden projecten, die wereldwijd gebruikt werden en sommige, nadat 40 jaar geleden het laatste schip van de helling gleed, zelfs nu nog gebruikt worden.
St. Erfgoed Werf Gusto © 2018
Laatst bijgewerkt op: 29 april 2022
