SMIDSZOON. Wat zegt U daar, Smidszoon? Dat is toch geen lHC-vennoot? Jawel, zulle; Smidszoon is niet anders dan een geliefkoosde term voor L. Smit & Zoon, en ja, die kennen we allemaal! 160 jaar; de oudste in de ploeg van zessen klaar.
Maar hoe zit dat daar dan met die heren Jan en Leo en Dick Smit? Wie is nu de L. en wie de Zoon? Geen van allen … L. Smit” (1813-1893) een zoon van de stichter der werf Fop Smit (1777-1866) was de overgroot­vader van deze broeders Jan en Leo, en “Zoon” was precies gezegd …… zijn schoonzoon, in de annalen voortlevend als Jan Smit V (1837-1918,), L. Smit & Zoon als personen zijn dus al lang ietwat legendarische figuren. Hun werf is nu een zeer modern bedrijf, waar klinken praktisch verdwenen is en elektrisch lassen al in 1916 zijn intrede deed; nu al jaren wordt het toegepast bij langs- en dwarsspanten, landen en stuiken, fundaties en secties, panelen en pijpen, ketels en karters. 

En klinken we niet meer, ook ’t oude afschrijven hebben we al een paar jaar geleden vaarwel gezegd, de eerste werf van Nederland die ’t aandurfde. Er is een “bedrijfstekenkamer”, waar de werktekeningen schaal 1 :: 10 worden gefotografeerd op 1 : 100 en met dit plaatje en een pracht apparaat worden de maten zuiver op ware grootte geprojecteerd op de platen in de werkplaats.
Wat maakt Smidszoon nog meer dan optisch afgeschreven gelaste schepen tot 100 m lengte? Laten we ons beperken tot de pijpen, ketels en karters. Pijpen van 450 m Ø en wijder worden letterlijk aan de lopende band gemaakt, duizenden en nog eens duizenden meters jaarlijks. Stalen platen, zuiver op maat, worden er gewalst, gehecht, gelast, geflensd (desgewenst) en geteerd; volgende order ….. . 

Ketels …… ooit gehoord van GEHEEL gelaste Schotse ketels zonder steunbouten, met gegolfde vuurkasten? L. Smit & Zoon maakt ze, maar ook “ouderwetse”, d.w.z. gewone (1) stoomketels. En ook gewone triple stoommachines. maar omdat haar stoomverbruik nog wel wat te verbeteren was, maakt LSZ sinds 1938 haar eigen “Smit-Brouwer” stoommachine. Zijn die dan zoveel beter dan triples? Och, de andere IHC-vennoten keken het lang eens aan, maar tegenwoordig bouwt ze noem-maar-op elk der IHC­machinefabrieken. Wat wenst ge meer aan lof!

Maar ’t is waar, stoomketels en -machines gaan er langzamerhand uit. Voor dieselmotoren heeft L. Smit & Zoon daarom een eigen type ontwikkeld. Deze “Smit-Bolnes” motoren zijn enkelwerkende tweetakt machines met Iangsspoeling en kruiskop. Ze worden in serie vervaardigd met 4 t/m 10 cilinders, vermogen steeds 125 pk per cilinder bij 275 omw/min. Natuurlijk last Smidszoon de karters. En om het nuttige met het aangename in de motoren te verenigen, kunnen de krukassen o zo gemakkelijk zijdelings uitgenomen worden. Deze motoren zijn speciaal ontworpen voor baggermaterieel, sleepboten, coasters en dergelijke, dus juist voor de schepen, die I.H.C. Holland graag bouwt.

Eén afdeling moet nog genoemd: ,.Lagersmit”. Lagers van non-ferro metaal worden er gemaakt, bestemd voor allerlei doel; ook kunnen ze machinaal worden opgegoten met witmetaal. En dan is er nog het befaamde SL-materiaal. Maar hierover zullen we nog eens apart wat vertellen.

Ziezo, nu weet iedere IHC-er weer eens, wat onze 550 LSZ-collega’s in hoofdzaak zoal doen. Ze wonen goeddeels in 228 bedrijfswoningen in Kinderdijk, Nieuw-Lekkerland en Alblasserdam, welk huizental in 1956 weer zal toenemen met 45 onderhanden moderne percelen.

Bron: I.H.C. Het Zeskant juli 1956

Alle foto’s Digitale Collectie St. Erfgoed Werf Gusto – Fotograaf: Onbekend.
Stichting Erfgoed Werf Gusto 

Laatst bijgewerkt op: 25 september 2023