Foto; Digitale Collectie St. Erfgoed Werf Gusto – Fotograaf: Onbekend.

Dit speciale baggerwerktuig, dat binnenkort bij de Werf Gusto gereed komt voor beproeving is bestemd voor Brazilië en zal behulpzaam zijn bij de uit te voeren baggerwerken aldaar, waar de bodem soms uit harde rotsen bestaat.

Van een werkelijk volledige beproeving hier te lande zal wel geen sprake kunnen zijn, daar in Nederland nergens een rotsachtige bodem voorkomt. Het werktuig bestaat namelijk uit een ponton met aan het ene einde een bokconstructie, waarin een betrekkelijk dunne en lange valpaal van 15 ton gewicht is opgehangen, welke paal men door middel van een speciale hijslier vrij op de harde rotsbodem moet kunnen laten vallen. Zou men zo’n paal hier te lande bij eventuele beproeving vrij laten vallen, dan zou hij met één klap geheel in de betrekkelijk zachte rivierbodem verdwijnen. Dit werktuig Is dan ook bestemd voor baggerwerk in een rotsbodem, waar normale emmerbaggermolens niet meer alleen kunnen werken. Het is fei­telijk een hulpwerktuig dat door middel van de valpaal de harde rots­bodem zo bewerkt dat deze in kleine stukken gespleten wordt, welke stuk­ken dan daarna door een baggermolen met zware emmers of grijperkraan met rotsgrijper opgebaggerd worden.

Dit stuk maken van de rotsbodem is echter een precisiewerk. De valpaal moet men dikwijls meerdere malen op hetzelfde gat laten vallen teneinde de vereiste diepte van ca. 75 cm in de harde rotsbodem te verkrijgen. Hiervoor is het natuurlijk nodig dat het ponton gedurende deze bewer­king zuiver op dezelfde plaats gehouden wordt, hetgeen bereikt wordt door ankers en verhaaldraden, welke door een op het ponton geplaatste centrale lier worden bediend.

Zo wordt verder een geheel veld met zulke gaten geslagen op een onder­linge afstand van ca. 1 meter, wat tot gevolg heeft dat de rotsbodem als ‘t ware door deze methode gebroken wordt in stukken, die daarna door een zware emmerbaggermolen of grijperkraan opgebaggerd worden
Er is een locomotief-type stoomketel aan boord van het ponton, welke ketel de stoom levert voor de diverse deklieren. Deze ketel wordt met hout of inlandse kolen gestookt.

De eigenlijke stalen valpaal is enigszins stroomlijnvormig en voorzien van een chroomnikkel-stalen verwisselbare punt, teneinde de hardste rotsbo­dem te kunnen bewerken.

De valpaal beweegt zich in een zgn. geleidekoker, welke door een afzon­derlijke stoomlier wordt bediend en waardoor verhinderd wordt, dat de valpaal bij het plotselinge neerkomen op de bodem, te veel zal slingeren. Wij hopen en verwachten dat dit speciale werktuig weer de goede naam van de I.H.C. en Werf Gusto zal bevestigen.

bron: I.H.C. Het Zeskant juli 1954
tekst: P C. A. (Gusto) 
tekenaar: Onbekend