Bnr. 285: Pharaon II (1903)

foto: Collectie Ben Berkhout
fotograaf: Onbekend

“PHARAON II” een bijzonder baggerwerktuig.

De hoofdafmetingen van de “Pharaon II”  zijn: lengte 51,00 meter, breedte 9,00 meter en holte 3,50 meter. Geïnstalleerd vermogen 1.250 iPK. Baggerdiepte 13,00 m. Aan de voorzijde van het schip is een uitsparing, het beun, aangebracht waarin de ladder is geplaatst. Aan de voorkant van de ladder zijn twee snijkoppen geplaatst die in tegengestelde richting draaien. Dit voor die tijd unieke systeem is gepatenteerd. Direct achter de snijkoppen op de ladder is de zuigbuis aangebracht. In het schip staan twee parallel opgestelde zuig/perspompen. De persleiding loopt van de pompen, onderdeks, naar het achterschip. Daar is een aansluiting voor de drijvende leiding, die de gebaggerde grond naar de wal kan persen.
Om het schip tijdens een te baggeren tracé te kunnen manoeuvreren, werd gebruik gemaakt van een boeganker, twee voorzijankers en twee achterzijankers. In 1905 werd het gebruik van spudpalen nog niet toegepast. Met behulp van dit ankersysteem kon men dezelfde bewegingen uitvoeren als nu met een moderne snijkopzuiger die Is voorzien van spudpalen.
De indeling van het schip, van voor naar achter, is als volgt: De voorpiek, in het beun de ladder, de opstelling van de lieren, alle verblijven bovendeks, de machinekamer met het ketelruim, de pompmachinekamer en de achterpiek. De ladderlier en de twee snijkoppen worden aangedreven door twee compound stoommachines met elk twee cilinders.
De twee zuig/perspompen worden aangedreven door elk een compound stoommachine. De stoom wordt opgebouwd in Schotse vlampijpketels, opgesteld in het ketelruim. Voor het varen en manoeuvreren is het schip uitgerust met twee zogenaamde spaderoeren en drie voortstuwingsschroeven. De voortstuwingskracht wordt geleverd door de twee compound stoommachines, die, als er niet gebaggerd wordt, ook de ladderlier en snijkoppen aandrijven. Deze twee machines verzorgen de aandrijving van de twee buitenste voortstuwingsschroeven. De middelste voortstuwingsschroef wordt aangedreven door een aparte compound stoommachine. Een compound stoommachine is een samengestelde of gekoppelde stoommachine. Het schip is gebouwd voor het op diepte en breedte houden van het Suez Kanaal.
De bemanning bestond uit dertien koppen en zij werkten in ploegendienst. Baggeraars uit Nederland hebben nimmer op het schip gewerkt. Er werd met het schip gewerkt met bemanning uit Engeland en/of Frankrijk.
Het schip is van 1905 tot in 1956 in bedrijf geweest. In 1956 werd de “Pharaon II” door de bemanning uit protest tot zinken gebracht. De reden was dat de bemanning niet wilde werken onder het regime van president Nasser, die in 1956 koning Faroek had afgezet.
Na de machtsovername door Nasser werd de gezonken “Pharaon II” door een Japans bergingsbedrijf gelicht. Voor zover bekend is het schip daarna gesloopt.

Het schaalmodel van de “Pharaon II”  is kort na 1905 tentoongesteld op een wereldexpo in Parijs vanwege het bijzondere karakter van het schip. Het schaalmodel is te zien in het Nationaal Baggermuseum In Sliedrecht. Misschien is de “Pharaon II” wel de “Rembrandt” van het Nationaal Baggermuseum. Of er ooit een “Pharaon I” is geweest, is net zo raadselachtig als de Egyptische mythologie. 


bron: Nieuwsbrief Nationaal Baggermuseum: Nummer 28 – 2017 jaargang 16/3