Op 6 januari 1906 werd een Hinderwet Vergunning afgegeven voor de oprichting van een machinefabriek, ketelmakerij en constructiewerkplaats aan de West-Frankelandsedijk en Havendijk. Het bedrijf kwam uit Rotterdam en ging zich vestigen op de door de firma gekochte terreinen waarop de houtzagerij van de Firma Plant & Co gevestigd was geweest. Al spoedig volgde de aanbesteding van de bouw van een fabriek, dwarshelling en kantoorgebouw etc. aan de Havendijk. De opdracht voor de bouw werd gegund aan de heer J. Nederhorst uit Gouda. Deze aannemer, niet onbekend in Schiedam, had ook het kantoorpand en de hellingen van Werf Gusto gebouwd in 1903/1904. Aan de productiehal, die enige gelijkenis vertoont met de hallen van de Werf Gusto is dat ook wel te zien.
Op 7 augustus 1906 was de oprichting van de NV Constructiewerkplaatsen, machinefabriek en scheepswerf v/h H.F. Landman & Zn, dit ter voortzetting van de zaken van Adrianus Cornelis en Hendrikus Johannes Marie Landman een feit. Het bedrijf maakte stoomwerktuigen, ijzerconstructies, bruggen, stoomketels en daarnaast ook ijzeren telefoonpalen model Eifel.
De onderneming ging ook schepen bouwen en in 1907 kwam de Ameland II klaar. Het schip werd gebouwd in opdracht van Rijkswaterstaat voor de veerdienst Ameland-Holwerd. Landman bouwde daarna ook een spoorbrug voor de Zuidplaspolder bij Moordrecht (Tweede Gouwebrug)*. Het waren toch producten van formaat en het leek ook goed te gaan, maar dat was, zoals later zou blijken, schijn.
Aanscherping van de Arbeidswet: Eind 1909 werd de Arbeidswet aangescherpt en werd het wettelijk niet toegestaan dat jongens jonger dan 14 jaar werden aangesteld als arbeidskrachten. Dit had tot gevolg dat zowel Smulders (Werf Gusto) als ook de firma Landman 25 en 20 jongens moesten ontslaan.
Faillissement: Op 4 maart 1910 werd het faillissement uitgesproken. Er was een tekort van 5 á 6 ton. Op 15 maart werd op last van de curators de productie stopgezet. Dit betekende het ontslag van de 200 man personeel van de scheepswerf/machinefabriek. Op 22 april liet de firma Piet Smit te Rotterdam en Kinderdijk weten de lopende opdrachten van de in staat van faillissement verkerende firma Landman & Zn. over te nemen en een regeling met de crediteuren te treffen. De productie werd hervat en de mannen konden voorlopig weer aan de slag. Op 8, 9 en 10 juni 1910 werd de pas voor 4 jaren geleden nieuwgebouwde machinefabriek-scheepwerf en constructiewerk plaatsen van de N.V. v.h. H. T. Landman & Zn., in publieke veiling verkocht. Zowel de vele werklieden van deze fabriek, die in het geheel een oppervlakte besloeg van ongeveer 30.000 M2, net als Schiedam hoopten dat de onderneming weer als machinefabriek zou worden geëxploiteerd. De verwachting was dat het bedrijf een doorstart zou kunnen maken, omdat bijna onmiddellijk nadat het bedrijf moest worden stopgezet, de curatoren zeer snel de onderhanden zijnde werken hadden uitbesteed aan de Machinefabriek van P. Smit Jr. in Rotterdam, die ongeveer alle werklieden, een week nadat ze bedankt waren, weer aan kon stellen.
Verkoop: Het gereedmaken voor de veiling, waarvan de catalogus van de machinerieën ongeveer 2000 nummers bevatte, is geschied onder leiding van de makelaar H. van Essen in Amsterdam, door wiens medewerking ook is gezorgd dat het bedrijf hiervoor niet hoefde te worden stopgezet. In een openbare verkoping werd het bedrijf inclusief de opstallen verkocht voor ƒ 134.000.- + ƒ 4.285.- trekgeld. In november 1910 eindigde het faillissement. Niet lang daarna werden de fabriekspanden gekocht door de firma W. Hasekamp & Co. en vestigde zich daar als distillateur.
*We hebben dit slechts één keer kunnen vinden in een publicatie over het bedrijf. Het moet toch een flinke opdracht zijn geweest. Uitgaande van de datum en de overname van de lopende opdrachten door Piet Smit zou het de tweede ‘Gouwe’ spoorbrug kunnen zijn.
Bronnen: Schiedamsche Courant & Nieuwe Schiedamsche Courant 1906-1911 Wiki-verhalen persoonlijk archief W. Rook.
Headerfoto: goudawaterstad.eu / fotograaf: Onbekend
Foto: Tweede Gouwebrug: wikimedia (1989) / fotograaf: Onbekend
Laatst bijgewerkt op: 1 november 2023
