Broodbakkerijen

Leestijd: 4 minuten

Schiedam heeft in het verleden meerdere broodfabrieken binnen haar grenzen gehad. De twee grootste waren de bakkerijen “De Geer” en “Vlug”. Daarbuiten waren er nog een paar kleinere bakkers, waaronder “A.C.J. Scheffers” “P.L. v.d. Staaij”, die vanuit een eigen winkel leverde, maar ook brood bezorgden in de stad.

De bezorging van brood vond in geheel Schiedam plaats en een bakkerij als “De Geer” kreeg daarmee te maken met concurrentie van o.a. “M.J. Vlug” en “Van der Meer & Schoep”. Die concurrentie was nooit zo zichtbaar, als wel tijdens de invoering van de 5-daagse werkweek van de bakkerijbedrijven in 1965.

In augustus 1945 kreeg de bakkerijbranche te maken met de gewijzigde omstandigheden. Veel van haar jonge personeelsleden werden onder de wapenen geroepen. In advertenties probeerde men nieuwe personeelsleden te werven om de gaten in het personeelsbestand op te vullen. Het brood was de eerste jaren na beëindiging van WO II nog “op de bon”, veroorzaakt door grote schaarste van diverse producten, waardoor het niet mogelijk was brood op grote schaal te verkopen.

Bakkerij “De Geer”
Deze broodleverancier kwam noodgedwongen in 1940 van Rotterdam naar Schiedam. Door oorlogsgeweld was de Rotterdamse bakkerij, die gevestigd was in de Hudsonstraat, volledig verwoest. Het bedrijf vestigde zich in 1941 in een dubbel pand in het “Broersveld” 15-17. In mei 1944 vroeg de “V.O.F. Bakkerij de Geer” een Hinderwetvergunning aan voor uitbreiding van het pand op nummer 15.

Een deel van het spoorwegemplacement bij de Hudsonstraat, en verderop rechts de Spanjaardstraat, en de wijk Bospolder. (1925)
Foto: Stadsarchief Rotterdam, beeldnr. NL-RtSA_4232_XIV-219-00-03 – Fotografie: KLM Aerocarto.

Hoewel in grootte niet te vergelijken met Vlug en Van der Meer & Schoep had bakkerij “De Geer” toch een flink personeelsbestand, waardoor het mogelijk was er een Personeelsvereniging op na te houden. Deze organiseerde op 1949 een feestavond voor personeel in Café “De Seinpost” aan de “Broersvest”.

Bakkerij M.J. Vlug

De ‘Vlug-flat’ met op de begane grond de drie winkels: Patisserie, Lunchzaak en Broodzaak van M.J. Vlug. Achter de flat was de moderne en grote bakkerij van Vlug. (1961). Foto: Beeldbank Schiedam, beeldnr. 02557 – Fotografie: J.F.H. Roovers. (bewerkt)

Het conflict in 1965
In 1965 werd de 5-daagse werkweek ingevoerd. Dat leverde voor de bakkerijen, die zes dagen per weken vers brood afleverden bij de afnemers problemen op.  welke dag moest er uitvallen?  wat wilden de afnemers?  uit onderzoek bleken de afnemers (toen nog voornamelijk huisvrouwen) te kiezen voor de woensdag. Er rezen niet alleen bezwaren bij de afnemers, maar ook bij de broodbezorgers. Deze mannen werkten op provisiebasis. Ze hadden gemiddeld in die dagen 50,00 netto per week. Dat vulden ze aan met de provisie verkregen uit de broodverkoop. Een dag er tussenuit betekende toch al gauw een tientje minder inkomen per werk. Op dinsdag dubbel verkopen leverde weer problemen op met de afnemers, want dat betekende op woensdag geen vers brood.

In eerste instantie werden er proeven genomen met het uitvallen van de woensdag. Er werd dan geen brood bezorgd, maar ook niet gebakken. Echter, de collega’s van “Van der Meer & Schoep” in Rotterdam bezorgden weliswaar niet op woensdag, maar bleven wel brood bakken. Zij hadden als voordeel dat ze een groot aantal winkels hadden in de Maasstad en het dan op deze manier probeerden te compenseren. Overschotten kwamen terecht in Schiedam. 

Dat deed de Schiedamse bakkerijen besluiten geen bakloze dag in te voeren en dus de 5-daagse week te negeren. Dat pikten de broodbezorgers weer niet en zo ontstond er een arbeidsgeschil, dat soms ietwat grimmige randjes vertoonde, maar nooit leidde tot echt grote problemen. Actievoerende broodbezorgers stonden met tussenpozen bij de uitgang van de garage van “Vlug” op het Herenpad. Dat was dan op woensdag, de integraal afgesproken bakloze dag en probeerden dan collega’s die er op uit trokken de wijk in te bewegen niet op woensdag te rijden. 

De broodbezorgers van ‘De Geer’ en ‘Vlug’ stonden daar niet echt open voor, omdat hun directies proeven wilden nemen met ‘invallers’ voor de bezorging op woensdag.

De Geer lijft P.J. v.d. Staaij in
In november 1968 neemt ‘De Geer’ bakkerij v.d. Staaij over.

Fusie van De Geer en Vlug

Overname van De Geer/Vlug door de Coop in Rotterdam


Noten:
De InHaBe was een Schiedamse Industrie en Handelsbeurs, die georganiseerd werd van 1955 tot 1973. Het hoogste bezoekersaantal werd bereikt in 1971 met 12.500 bezoekers. In 1972 werd de beurs geannuleerd wegens het weinige animo van de zijde van deelnemende bedrijven. In 1973 was de laatste ‘gewone’ beurs, die de laatste jaren werd georganiseerd in de sporthal ‘Margriet’. In 1974 sloeg men over om deel te kunnen nemen als de beurs ‘Schiedam maakt het’, die in 1975 zou plaats vinden tijdens de festiviteiten van het 700-jarig bestaan van de gemeente Schiedam. Daarna viel het doek definitief. 

Bronnen:

Beeldmateriaal:
Headerfoto: Beeldbank Schiedam, beeldnr. 04212  – Fotografie: Onbekend (bewerkt)

Laatst bijgewerkt op: 19 december 2023