Eind jaren tachtig kreeg Gusto de opdracht om een “purpose built” zelfvarend kraanschip te ontwerpen voor de bouw van een weg en spoorbrug over de Grote Belt in Denemarken. Behalve een hijscapaciteit van 6500 ton was het bijzondere aan dit ontwerp:
- Trimneutraal gedrag, d.w.z. dat het hijspunt samenvalt met drukkingpunt van het drijfvermogen. Hiermee worden horizontale verplaatsingen tijdens hijsen en neerzetten voorkomen, wat de plaatsingsnauwkeurigheid sterk verbetert.
- Een geringe diepgang, om ook de brugdelen vlak onder de kust te kunnen plaatsen.
- Flexibel hijsgereedschap, zodat zowel caissons, pierschachten en brugliggers konden worden gehesen.
Het hefwerktuig dat SVANEN (Deens voor zwaan) werd gedoopt, bleek goed te voldoen. De brug werd volgens schema gebouwd en tot ieders verbazing bleef het niet bij deze ene klus, maar zag onze klant Ballast-Nedam kans om de SVANEN in te praten (met de hulp van Gusto) bij een volgende brug van Prince Edward Island naar het vasteland van Canada. Omdat de SVANEN was ontworpen voor die ene brug in Denemarken, was het nodig om het ontwerp sterk aan te passen. Dit betrof het uitbreiden van de hijskapaciteit tot 8700 ton, het vergroten van de hijshoogte met 26 meter en het installeren van extra voortstuwingsvermogen. Gusto werd de opdracht gegund voor het ontwerp van deze ombouw, die plaats vond in Duinkerken. In de zomer van 1995 vertrok de gemodificeerde SVANEN naar Canada, maar niet nadat door ons uitgebreid was gerekend aan de benodigde versterkingen, die nodig waren voor dit zeetransport op een zwaar ladingschip type catamaran en niet nadat een groot aantal Gusto medewerkers een bezoek had gebracht aan het bouwdok. De fabricage, transport en plaatsing van de brugdelen in Canada werden geklaard in de korte tijd van iets meer dan een jaar, terwijl de SVANEN het bouwtempo goed kon bijhouden. Omdat de zwaarste brugdelen lichter bleken te zijn dan oorspronkelijk berekend, hoefde de SVANEN niet gecertificeerd te worden voor de maximale door ons berekende ontwerp hijscapaciteit (namelijk slechts 8200 ton in plaats van 8700 ton).
Ballast-Nedam was erin geslaagd om voor de derde keer de SVANEN te verkopen voor een brugbouw, opnieuw met actieve ontwerp steun van Gusto. Ditmaal betrof het de gecombineerde spoorweg/verkeersbrug over de Sont van Kopenhagen naar Malmo, bestaande uit een 57 meter hoge tuibrug met een vrije overspanning van 490 meter en 6,75 kilometer aan bruggen. Het bijzondere aan deze brug was niet dat hij hoger of zwaarder was, maar wel breder en de bouwmethode was anders dan bij de vorige twee. De eerste oeververbindingen in Denemarken en Canada waren z.g. uitkragende* bruggen waarbij de prefab brugliggers op een centrale pier/caisson fundatie werden geplaatst.
Daarom werd hij nog aangepast in 1996 met een speciaal Lifting Tool*, ontwikkeld door Gusto Engineering en gebouwd door Huisman, voor de bouw van de Sontbrug tussen Kopenhagen (Denemarken) en Malmö (Zweden).
Na enige jaren werkloos in de haven van Malmö te hebben gelegen is het schip in 2005 naar Rotterdam gesleept om nogmaals aangepast te worden, maar nu voor de aanleg van het Offshore Windpark Egmond aan Zee. Vervolgens is de SVANEN gebruikt voor de aanleg van de funderingen van meerdere offshore windparken in Europa.
In november 2014 nam Van Oord de offshoredivisie, inclusief de SVANEN, over van Ballast Nedam. Dit onderdeel levert diensten voor de aanleg van windmolenparken op zee.
In 2020 heeft het Tilburgse bedrijf Alimak de SVANEN nog uitgerust met een Liftinstallatie, die het personeel in staat stelt snel en veilig de top van de kraan te bereiken.
*UITKRAGENDE LIGGER De vier takels van de SVANEN grijpen dan midden onder de ligger aan. De brug over Sont bestaat echter uit balkliggers waarvan de uiteinden op de pier/caisson fundatie steunen. Door de beperkte sterkte/stijfheid van de brugliggers, was het niet mogelijk de SVANEN’S takels in het midden te laten aangrijpen. In 1996 kreeg Gusto Engineering de opdracht om een speciaal hijsgereedschap te ontwerpen dat in staat was om de ondersteuning van de brugliggers ver buiten de takels te brengen. In wezen is dit een grote hijsbalk (ofwel spreader-beam in goed Nederlands),
Bronnen:
The Gusto Times – Jaargang 2 nummer 2
GustoMSC Reference List
Huisman Schiedam
Alimak Group Tilburg
Van Oord Offshore Wind
Foto’s:
Grote Beltbrug Denemarken – Wikipedia – Fotograaf: Henrik Sendelbach.
Confederatiebrug Canada – Doets Reizen – Fotograaf: Onbekend.
Brug over de Sont Denemarken – Google – Fotograaf: Onbekend.
Laatst bijgewerkt op: 25 augustus 2023
