Orkaan dringt ons in het defensief
AAN BOORD ZWARTE ZEE.
Maandagmiddag. — De duivels van de Atlantische oceaan hebben ons te grazen. Zij hebben uit een schijnbaar onschuldig lagedrukgebiedje een volwassen orkaan te voorschijn getoverd, die nu met een verbijsterende kracht over ons heen dondert. Het geweld davert uit het zuidwesten op ons aan. De Zwarte Zee en de Ile de France worden met een viermijlsvaart naar het noordoosten gestuwd en wij zijn dus andermaal op de terugweg. De zee ziet er angstaanjagender uit dan ooit en onheilspellende wolkenluchten jagen er laag overheen.
De oceaan heeft nu alles weg van een winters hooggebergte, dat doorlopend in onstuimige beweging is. Huizenhoge flauw glooiende ruggen zee voorbij: de verraderlijk trillende kammen bedekt met dikke lagen bruisend schuim, die als gletsjer, uitvloeien in de honderden meters brede dalen van leizwart en dofglanzend water.
De lucht is zwanger van het zout en de einder ligt verscholen achter een zilte nevel, waar met tussenpozen een diffuus zonlicht doorheen straalt. Overigens laat zich wat hier te zien is. op slechts zeer bescheiden wijze door een pen beschrijven. Bij zo’n angstaanjagend decor schiet ons uitdrukkingsvermogen eenvoudig tekort. Hoewel de sleep zwaarder wordt bedreigd dan ooit, blijft kapitein Poot er opvallend rustig onder. ‘Ik leg het hoofd maar in de schoot van Neptunus’, zegt hij. Aan niets valt te merken dat hij nu al bijna 24 uur in actie is, zonder slaap, voortdurend in spanning, overwegend welke koers er gestuurd zal worden om de kans op breken van de tros zo gering mogelijk te maken. Sinds vanmiddag twaalf uur staat trouwens de voltallige nautische staf van de Zwarte Zee op de brug. De zuidelijke wind, die sedert vannacht van uur tot uur in hevigheid was toegenomen, had toen een kracht van negen Beaufort bereikt. De barometer viel als een steen en kapitein Poot achtte het niet langer verantwoord schuin op de wind te blijven koersen, zoals wij tot dan toe hadden gedaan.
Juiste moment
0ok nu weer viel de beslissing op het juiste moment, want nog geen half uur later wakkerde de storm verder aan tot windkracht twaalf orkaan!, uit het zuidwesten. Wij drijven nu dus voor de wind uit in noordoostelijke richting. steeds eerder weg van de veertigste breedtegraad, waar wij kennelijk niet overheen mogen, want steeds als wij in de buurt komen, verslechtert het weer. Drie dagen geleden waren wij er geen zestig mijl meer vandaan, maar moesten terug. Gisteravond waren wij ongetwijfeld nog dichterbij met rustig weer en met kalme zee. Bij de Azoren lag echter een ondiepe depressie, die niemand vreesde en opnieuw zijn wij er dus niet gekomen. Het is pas vier uur In de middag en de duisternis lijkt al bezit van ons te gaan nemen. Op de brugvleugel staat eerste stuurman Leen de Graaff gehuld in een hel geel oliepak, de sleep te observeren. Met grote regelmaat roept hij koerswijzigingen naar roerganger Willem van den Hoek, want er wordt, zou men kunnen zeggen, sterk defensief gevaren. De Ile de France trilt namelijk als een op hol geslagen warmbloed en het is zaak dat de tros bij al die bewegingen recht over het achterschip van de Zwarte Zee blijft liggen. Iedere verandering in de ligging van de sleepdraad moet worden gecorrigeerd en het komt er dus eigenlijk op neer dat wij daar naartoe varen waar de Ile de France ons hebben wil. De rollen zijn omgedraaid en zelfs de sterkste sleepboot ter wereld kan daaraan niets veranderen.
Trillingen
De kracht van de wind is nog nauwelijks afgenomen en bedraagt nog minstens elf. De zeeën blijven komen. Zij tillen eerst het achterschip van de Zwarte Zee op en zodra zij de midscheeps hebben bereikt, rijst het achterschip ver uit het water omhoog, zoveel dat de zeer diep gelegen schroef van de Zwarte Zee frequent boven water komt en heftige trillingen zich door het schip voortplanten. Alle ogen aan boord zijn gericht op de weerberichten van vanavond. Wij hopen er het allerbeste van, want wij willen ook nog weleens naar Dakar. Er is in ieder geval een lichtpuntje in de nu complete duisternis: de barometer begint te stijgen.
Bron: Algemeen Dagblad
Tekst: Piet van den Broecke
fotograaf: Onbekend
Artikelenserie uit collectie familie Lissenberg Schiedam
De Zwarte Zee en Ile de France zijn beide gebouwd door vennoten van I.H.C. Holland N.V. De eerste door Smit te Kinderdijk en de tweede door Werf Gusto te Schiedam.
*Donderdag 6 januari vertrok het boorplatform onder grote belangstelling van de Werf te Schiedam. Op de rivier werd het getrokken door de sleepboten Azië, Europa, Schouwenbank en Steenbank, alsmede de sterkste sleepboot ter wereld, de Zwarte Zee. Op zee ging deze laatste alleen verder met de zware sleep voor een tocht van 2600 mijl. De belevenissen gedurende deze lange sleepreis werden dagelijks in het Algemeen Dagblad beschreven onder de aanduiding: “Op vijf poten naar Dakar”!
Tijdens de tocht naar zee werden o.a. filmopnamen gemaakt voor het bioscoopjournaal (Polygoon) en voor de Nederlandse, Duitse en Engelse televisie.
bron: Gusto Berichten No. 2 1966
Stichting Erfgoed Werf Gusto 2019
Laatst bijgewerkt op: 26 april 2019
