Er waren twee redenen, waarom we graag eens de Pélican wilden bezoeken op haar boorlocatie. Ten eerste, omdat wij bezig zijn een fraai boek te maken over ’s werelds eerste echte boorschip. Daaraan ontbraken nog de foto’s van het schip aan het werk. Toen wij van Gusto’s eigen man aan boord, de heer Goudbeek hoorden dat het testboren voortreffelijk verliep, dachten wij: “kom, nu een fotograaf er heen”. Die fotograaf werd de redacteur van Het Zeskant, die al meer met dat bijltje gehakt heeft.
De tweede reden lag in het feit, dat zo’n reis ongelofelijk interessant is. Wie komt er nu bijvoorbeeld ooit van zijn leven op de Shetland eilanden? Goed, per telefoon en telex werd overleg gepleegd met de klant. In dit geval met Total Oil Marine in Aberdeen, van waaruit de werkzaamheden van de Pélican worden geregeld. Onze contactman daar luisterde naar de in onze oren wat merkwaardig klinkende naam Christian Plé. Naderhand bleek, dat hij zijn zaakjes voortreffelijk in de hand heeft. Wij waren hartelijk welkom en hij kon op vrijdag 22 september met een speciale helikoptervlucht van de Shetland eilanden mee naar de Pélican. Daar zou hij dan vijf uur aan boord kunnen blijven. Dat klonk voortreffelijk. Ons reisbureau maakte de reisbiljetten. Het zou zó gaan: woensdagavond naar Londen, daar overnachten. Donderdagmorgen naar Aberdeen, daar overstappen. Tenslotte doorvliegen naar het vliegveld Sumburgh op het hoofdeiland van de Shetland eilanden. Vrijdagmorgen zou dan de helikoptervlucht gebeuren.
Dat alles niet altijd helemaal zo gaat als je wel denkt dat het zal gaan, mag blijken uit een aantal notities, die wij onderweg op een heel klein bloknootje schreven. Soms in een hobbelende bus, soms in een vliegtuig.
20/9 woensdagavond
Zit in een hotelkamer. Niet die voor mij gereserveerd was. Dat hotel was vol en men zette mij rustig weer op de stoep. Gelukkig weet een Londense taxichauffeur wel raad. Hij bracht mij voor 35 pennies naar dit goede hotel. iedereen aanbevelen. Sheridan Hotel op het Norfolk Square. Moet morgen om 6 uur opstaan.
21/9 donderdagmorgen
In de bus naar Heathrow Airport. Begint mistig te worden. Vliegtuig moet om 8.10 uur vertrekken. Lukt nooit. Lukte ook niet. Het is nu half negen en zit in vliegtuig. De gebouwen op het vliegveld staan bol van de wachtende mensen. Onze piloot haalde zijn mensen aan boord. Comfortabeler wachten. Koffie, drankjes. Mis vast mijn aansluiting in Aberdeen. Het is nu kwart voor tien. Zitten nog steeds te wachten om te mogen opstijgen. Mijn hele programma loopt in de war. Ik wil er uit! Het heeft geen nut meer om te gaan ….. .
De captain aangesproken. Hij zei, dat men in Aberdeen op mij zou wachten, hoe lang het ook zou duren. Vroeg verbaasd waarom. “Wel, ik ben de piloot van het vliegtuig naar de Shetland’s en u kunt niet weg zonder mij!”. De zorgen zijn van me afgevallen. Alles loopt goed.
21/9 donderdagavond
Toch weer niet helemaal. Het was onderweg steeds goed weer en nu, op de Shetland’s aangekomen, regent het pijpenstelen. Bovendien is er geen hotel gereserveerd. Sta ik met mijn spullen op zo’n kaal eiland. Jawel, kaal. Er groeit hier geen boom en geen bosje of struik. Het is heuvelachtig met hei en wat gras.
Hier en daar een huisje en wat schapen. Hoef ik niet met vakantie naar toe. Wel veel groter dan ik dacht. Eiland is meer dan 100 kilometer lang! Via telefoon hotel gevonden in hoofdplaats Lerwick. Hotel heet ook zo. Bus gaat er zo naar toe.
Zit niet in de bus! Had koffer er al in gezet, toen op vliegveld werd omgeroepen, dat alle passagiers van de Pélican zich moesten melden. Holde, met koffer terug. Je weet nooit. Was niet voor mij. Dit was aflossingsploeg. Ik ben terdege voor morgen geboekt. Maar nu is de bus weg. De enige vandaag ….. . Had ik m’n rijbewijs maar meegenomen. Had ik een auto gehuurd. Tja, dat heb je met onervaren reizigers. Overkomt me niet meer.
Heb taxi gehuurd. Eilander heeft me onderweg naar het 40 kilometer van het vliegveld liggend hotel van alles over ei land verteld. Drie industrieën: visserij, breien en toeristen. Tamelijk arme, maar vriendelijke en tevreden – liberaal stemmende – bevolking. Geen hekel aan komende olie-industrie. Ze hebben nog geen idee wat hun rustig eiland misschien te wachten staat, de stakkerds…..

Keurig hotel, helder en tamelijk sober ingericht. Net een verbeterde jeugdherberg. Maar een prima bed, douche en, voor Engelse begrippen, goed eten. Heb het dorpje (2000 inwoners, stammend uit 17e eeuw) nog even bezocht. Jammer van de regen, want ’t was een gek plaatsje, dat als het ware overloopt in een soort vissershaven. Veel echt oude Engelse huisjes en een typisch winkelstraatje. Koop morgen wel een souveniertje voor thuis. BEA (de luchtvaartmaatschappij) heeft opgebeld, dat ik om tien uur vrijdagmorgen op ’t vliegveldje moet zijn. Ga vanavond naar de BBC kijken!
22/9 vrijdagavond, 19.00 uur
Ik zit in een tweemotorig vliegtuigje met een gezellig rokend baardige RAFsnor piloot. De zon is bijna onder en de G-AXRN snort met z’n gezellig bijeen zittende 6 passagiers van de Shetlands naar Aberdeen. Wat een dag ….. .
Komaan, lees!

Om 11 uur gisteravond gaan slapen, na eerst m’n fotospullen nog eens zorgvuldig nagezien te hebben.
Om acht uur douche en in twee truien. Eerst een Engels ontbijt met ham and egg en veel thee. Even om ’t hotel gefotografeerd en om 9 uur stond de taxi alweer voor de deur. Om tien uur stond ik in de “Operations Room” van BEA Helicopters op de verlaten punt van het Main lsland. Over een uurtje zou de “chopper” komen. Maar die kwam niet! Wel twee particuliere vliegtuigjes. Die, waarin ik nu zit en een straaltoestel met kennelijk deftiger mensen. Het was de heer Plé van Totalmar uit Aberdeen met wat mensen en een Mrs. Doy, de Public Relations Officer van Total in Engeland met haar hoogste (Franse Total) baas in Engeland. Het gezelschap bestond verder uit bankmensen, waaronder enkelen van de IHC-relatie lvory & Sime. Heb mij aan haar voorgesteld en zij liet mij de hand drukken van alle heren. Goed, toen onder gezellige kout samen een 1 1 /2 uur gewacht, want het toestel was kapot en er zou ergens vandaan een ander komen. We werden toen met z’n “dertienen” in een busje geladen naar een fraai oud Engels hotel nabij het vliegveld. Daar geluncht (met tartare voor mij; dit bleek vis, rooie schol met een sausje te zijn). Het Franse opperhoofd trakteerde nog op flessen 1962 Bordeaux.
Wordt vervolgd!
Bron: IHC Het Zeskant september 1972
Tekst+Foto’s: H.J. Jansen
Stichting Erfgoed Werf Gusto 2020
Laatst bijgewerkt op: 8 januari 2020