Werf Gusto, voorheen A.F. Smulders, was een werf aan de Schiedamse kant van Nieuw-Mathenesse van 1905 tot 1978.
[hsas-shortcode group=”” speed=”10″ direction=”left” gap=”50″]
Toen August Smulders (A.F.) in 1901 het oog liet vallen op een stuk ‘waardeloze uiterwaard’ in het stadsdeel Nieuw Mathenesse aan de Schiedamse kant dat grensde aan de Maas, kon hij op dat moment nog niet voorzien daar binnen een tiental jaren een zeer goed lopende en werkverschaffende scheepswerf op te bouwen. Smulders, ooit begonnen met een klein bedrijf in den Bosch in 1862, had al wel bewezen een uitstekend ‘bedenker’ te zijn van hoe je bestaande producten kunt verbeteren en aan de man kunt brengen. Meer nog was hij ook een zakenman met een goede neus voor zakelijke mogelijkheden, getuige de ontwikkeling die het bedrijf doormaakte na verhuisd te zijn naar Utrecht in 1872 en de aankoop van het ketelbedrijf ‘Renson & Co’ in Grâce-Berleur nabij Luik (B) in 1893. Zijn werf in Slikkerveer, aangekocht in 1894, kon de expansieve groei niet aan. Vandaar de zoektocht naar iets groters in 1901.
De in Schiedam opgezette en in 1905 geopende scheepswerf met Werf Gusto ontwikkelde zich in de jaren na 1930 met ups & downs tot absolute smaakmaker binnen de specialistische scheepsbouw. Werf Gusto brak telkens weer records met op maat gemaakte baggermaterialen, bruggenbouw, staalconstructies, hoogovens, drijvende kranen, speciale bokken en schepen binnen Nederland en ver daarbuiten. Eind 50-er begin 60-er jaren van de vorige eeuw begon de werf offshore projecten te bouwen, zoals zelfheffende booreilanden voor grote oliemaatschappijen. De vondst van aardolie in de Noordzee en de stijgende vraag daardoor naar offshore producten speelde Werf Gusto in de kaart. Werf Gusto was er klaar voor!
Werf Gusto had in 1943 met vijf collega-werven de I.H.C.* (Industriële Handels Combinatie) opgericht. De I.H.C. moest na WO II slagvaardig te werk gaan bij het het binnenhalen van baggerorders. In het midden van de 60-er jaren traden vijf van deze werven definitief toe tot de I.H.C. Holland N.V. en werd het nieuwe moederbedrijf ingedeeld in divisies. Werf Gusto concentreerde zich volledig op offshore en stootte daarbij al haar andere kerntaken af. Zo werd Werf Gusto het eerste grote offshorebedrijf (als aparte divisie van I.H.C. Holland N.V.) binnen Nederland en Europa met gedurfde en grensverleggende projecten, zoals de eerste grote offshore kranen, hefeilanden, pijpenleggers, boorschepen, olie-opslagboeien. Het voorzag duizende gezinnen dagelijks van ‘brood op de plank’.
De werf werd in korte tijd nationaal en internationaal een begrip, zozeer zelfs, dat kort voor de sluiting in 1978 de werf nog een internationale innovatieprijs in de wacht sleepte. De werf, die in haar bijna 75-jarig bestaan in Schiedam menige crisis overleefde door haar productenpakket tijdig uit te breiden, of in te krimpen, vond begin zeventiger jaren haar Waterloo, veroorzaakt door verschillende omstandigheden buiten haar invloedssfeer.
Toen in juli 1978 het laatste schip van de helling liep in Schiedam, betekende dat meteen het definitieve einde van de productiefaciliteiten van de scheepswerf. De engineering-afdelingen vielen daarbuiten. Vandaag de dag is de engineering nog immer actief als GustoSMC. Schiedam was geschokt over het sluiten van de werf. Eind 1978 begon een ‘steekspel’ rond de lege gebouwen. Menigeen, waaronder het Rijk, wilde de monumentale gebouwen behouden voor het nageslacht. De toenmalige minister van CRM , de heer Wallis de Vries, had alle gebouwen vooruitlopend op een definitieve beslissing, op een voorlopige monumentenlijst gezet.
Schiedam wilde de gebouwen niet en IHC Holland N.V. wilde ook niet, dus ging in 1980 alles onder de slopershamer. Zo grondig zelfs, dat in 1981 een kale zandvlakte restte. De grond werd verkocht door IHC Holland N.V. aan Schiedam.
Voor meer informatie over de geschiedenis van A.F. Smulders/Werf Gusto ga dan naar de website ‘Stichting Erfgoed Werf Gusto’.
*Na 1970 als IHC, zonder puntjes.
Stichting Erfgoed Werf Gusto (2017)
Dit werk valt onder een Creative Commons Naamsvermelding
Laatst bijgewerkt op: 2 juli 2021
