Bruggen bouwen
Ik zal slechts een greep doen uit mijn belevenissen uit de tijd van September tot November 1945, uit de begintijd dus van het herstel van de Kelper-spoorbruggen over het kanaal Wessem-Nederweert, welke bruggen vóór de capitulatie door de Duitsers werden opgeblazen.
Ten behoeve van het spoorwegverkeer was door de geallieerden naast de vernielde bruggen een z.g. Bailleybrug geslagen, met aan beide zijden een heftoren, door middel waarvan het middenstuk voor de doorvaart van het scheepvaartverkeer omhooggebracht kan worden.
De Bailleybrug bij Kelpen
Daar de brug te laag van doorvaart was ontving Gusto Staalbouw opdracht van de Ned. Spoorwegen de heftorens plm. 1.15 m op te vijzelen. Wat daar door de Gusto-mannen is gepresteerd, weten alleen zij, die daar opdrachten gaven en degenen, die er deze opdrachten, vaak onder de moeilijkste omstandigheden, hebben uitgevoerd. Het was een karwei, dat voornamelijk ’s nachts moest geschieden, opdat overdag de treinen ongehinderd konden passeren. Meerdere malen, nadat ‘s-avonds ingespannen in kou en regen was doorgewerkt en men ’s morgens moe en huiverig van de ochtendmist en vermoeienis het kosthuis ging opzoeken, werd opdracht gegeven reeds ‘s-middags weer present te zijn voor de volgende ruk. Om er zich een voorstelling van te vormen onder welke moeilijke omstandigheden en met welke vaak zeer primitieve middelen moest worden gewerkt, zij vermeld, dat in de eerste tijd geschaft werd in een klein houten bazenkeetje en een oude goederenwagon.
De verlichting bestond uit kaarsen en op de brug enkele electrische lampen, waarvoor de stroom werd opgewekt door een dynamo, gekoppeld aan een automotor, welke vaak kuren vertoonde. Nadien werd een hypermoderne(?) carbidverlichting door de Rijkswaterstaat beschikbaar gesteld met de daaraan verbonden verrassingen: of de pit verstopt of de pot leeg. Nee, bang in het donker moest men niet zijn, op 15 m hoogte in de heftorens of onder de brug boven het water. Maar ondanks zulke “kleine” onaangenaamheden werd er hard gewerkt en .. . werden er geen ongelukken gemaakt.
Materiaal, b.v. vijzelbalken, welke vaak op kilometers afstand van het werk lagen opgeslagen, werden op maat gebrand bij het heldere schijnsel van een door een boer voor het goede doel afgestaan petroleumpitje.
Schrijver dezes kreeg op zekere dag opdracht voor het gereedmaken van 2 stel bevestigingsstrippen met bijbehorende 4 stuks stalen pennen van 2½ duim dik, een en ander voor het ophijsen voor het brugdek. ,,Ga maar naar Weert (9-km verder), het moet persé vanavond om elf uur klaar zijn,” werd er gezegd.
Nu, eerst zien, dat je naar Weert gelift komt, dan te voet alle smederijen en fabriekjes af, nergens 2½ duims rond te krijgen. Ik zag een trein rijden: aan die wagons zitten buffers, waaraan zich stukken 2½ duims ijzer bevinden. Ik belde een kennis, via de N.S. telefoon te Weert, in Eindhoven op het station aldaar met het resultaat, dat ‘s-middags het materiaal in een werkplaats in Weert was en ’s avonds om elf uur was alles voor elkaar. Meteen de boodschap er bij: ,,Kom ook maar mee naar de brug, we gaan weer vijzelen.”
Bailleybrug met de spoorbrug in aanbouw
En dan ging je maar weer, met kapotte schoenen, een nog ondervoed lichaam, koude voeten.
Was het je reisbeurt, dan was het helemaal niet gek om een week over te slaan, omdat je niet gemist kon worden, dus m.a.w. 3 weken van huis met zegge één of wel helemaal geen verschoning bij je. Verschillende collega’s hadden ’s nachts geen voldoende dekking. De oplossing? Het bed uit, aankleden en weer naar bed.
Tot zover dit relaas over een gedeelte van de montage te Kelpen.
Naschrift van de Redactie
Dat deze in bovenstaand artikel vermelde bruggen, ondanks de, vooral in het eerste jaar na de bevrijding, te overwinnen grote moeilijkheden, toch zijn gereed gekomen is te danken aan het verbeten doorzetten en de gedachte van hoog tot laag: ,, Nederland zal herrijzen”.
Vooral gij jongeren, zet de tanden op elkaar en bouwt mee aan de brug naar een betere toekomst van Nederland.
Tekst: Dhr. Van Altena – Het Zeskant november 1947
Foto’s: Het Zeskant – fotograaf onbekend
Stichting Erfgoed Werf Gusto
Laatst bijgewerkt op: 15 december 2019
